Vì sao ô nhiễm kéo dài ở khu xử lý chất thải tập trung?

9 năm đi vào hoạt động, Khu xử lý chất thải tập trung 100ha Tóc Tiên (TX. Phú Mỹ) thường xuyên bị người dân sống xung quanh phản ánh gây ô nhiễm cả về nước thải và không khí. Đặc biệt từ giữa tháng 10 đến nay, người dân liên tục báo tin đến các cơ quan chức năng về tình trạng ô nhiễm ở khu vực này, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, sinh hoạt của hàng trăm hộ dân. Trong chuyên mục “Mỗi tuần một vấn đề” hôm nay, Phóng viên Báo BR-VT đã có cuộc trao đổi với ông Lê Ngọc Linh, Giám đốc Sở TN-MT về lý do vì sao ô nhiễm kéo dài ở khu xử lý chất thải tập trung vẫn chưa được khắc phục.

Ông Lê Ngọc Linh, Giám đốc Sở TN-MT.

- Ông Lê Ngọc Linh: Từ tháng 10 đến nay, người dân 2 xã Tóc Tiên và Châu Pha liên tục quay clip, gọi điện thoại đến các cơ quan chức năng phản ánh tình trạng ô nhiễm nghiêm trọng từ việc xả thải ra suối Giao Kèo và suối Tre. Gần đây nhất, ngày 30/11, nhận được tin báo của người dân, các cơ quan chức năng đã ghi nhận tại hiện trường, phát hiện màu nước suối có màu vàng, bốc mùi hôi rất khó chịu, ngửi vào thấy nhức đầu.

Theo phản ánh của người dân, ngày 3/12, HĐND tỉnh cũng đã phối hợp với Sở TN-MT, Sở Xây dựng và các sở, ngành, đơn vị có liên quan giám sát thực tế tại các khu vực xung quanh Khu XLCTTT Tóc Tiên. Tại thời điểm kiểm tra, khu vực suối Giao Kèo đoạn qua xã Châu Pha nước có màu đen, mùi hôi. Còn khu vực suối Tre nước có màu đỏ đậm. Nhận định ban đầu là có một số đơn vị trong Khu XLCTTT hoặc gần Khu XLCTTT đã lén lút xả nước thải chưa qua xử lý vào suối Giao Kèo và suối Tre, tuy nhiên chưa có cơ sở để khẳng định đơn vị nào thực hiện hành vi vi phạm. Để xác định đúng đối tượng xả thải, HĐND tỉnh đã đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan chức năng, trong đó có Sở TN-MT, Công an tỉnh tiếp tục điều tra xác minh.

•Nhiều năm qua, Khu XLCTTT xã Tóc Tiên luôn bị xếp vào nhóm “điểm nóng” ô nhiễm môi trường trên địa bàn tỉnh và ngày càng ô nhiễm nghiêm trọng. Vậy, theo ông  vì sao “điểm nóng” này vẫn chưa được khắc phục?

- Hiện Khu XLCTTT Tóc Tiên có 16 dự án được UBND tỉnh giao đất để đầu tư các nhà máy xử lý chất thải, trong đó có 10 dự án đã đi vào hoạt động. Các dự án trong khu xử lý đều có tính chất phức tạp, nguồn thải đa dạng có cả chất thải nguy hại, chất thải công nghiệp, chất thải hầm cầu, chất thải sinh hoạt, bùn nạo vét cống thoát nước… Hơn nữa, trong quá trình hoạt động, một số nhà máy chưa có giải pháp BVMT triệt để; dây chuyền, thiết bị, công nghệ của các nhà máy đang hoạt động đã bị xuống cấp. Đặc biệt, hiện Khu XLCTTT Tóc Tiên chưa có hệ thống hạ tầng hoàn thiện, cụ thể là chưa có nhà máy xử lý nước thải tập trung nên việc xả thải của các đơn vị đầu tư thứ cấp trong khu xử lý vẫn chưa được giám sát chặt chẽ. Trong khi đó, đánh giá tác động môi trường của các dự án này đa số do Bộ TN-MT cấp nên Sở TN-MT chỉ có vai trò giám sát, kiểm tra theo định kỳ và phối hợp với các cơ quan chức năng của Bộ. Bên cạnh đó, các nhà máy phát sinh khí thải chưa đầu tư hệ thống quan trắc tự động nên việc kiểm tra, giám sát của các cơ quan chức năng còn gặp nhiều khó khăn.

Nước suối Giao Kèo chuyển màu đen kịt do nguồn thải của các nhà máy trong và gần Khu XLCTTT Tóc Tiên.

Ngoài ra, ô nhiễm ở Khu XLCTTT Tóc Tiên kéo dài còn có nguyên nhân là do các dự án xử lý chất thải sinh hoạt triển khai chậm nên toàn bộ chất thải sinh hoạt của tỉnh đang phải đưa về xử lý tại Công ty TNHH Kbec Vina nằm trong Khu XLCTTT Tóc Tiên gây áp lực lớn về môi trường cho khu vực này.

•Để giải quyết ô nhiễm môi trường cho Khu XLCTTT Tóc Tiên, cần có giải pháp gì thưa ông?

- Để giảm nguy cơ gây ô nhiễm của các DN trong Khu XLCTTT Tóc Tiên, Sở TN-MT và Sở Xây dựng đã tham mưu UBND tỉnh xây dựng đề án quản lý Khu XLCTTT theo mô hình KCN. Theo đó, khu xử lý phải có hệ thống xử lý nước thải tập trung, hệ thống quan trắc tự động, buộc các DN trong khu xử lý phải đấu nối và truyền dữ liệu về trung tâm điều hành quan trắc tự động tỉnh để theo dõi, giám sát… Song song đó, UBND tỉnh cũng đang xây dựng quy hoạch xử lý chất thải trên địa bàn tỉnh đến năm 2035, tiến tới hạn chế việc chôn lấp chất thải, chuyển sang sử dụng công nghệ tiên tiến hơn như: đốt, thu hồi năng lượng; phân loại và chế biến rác thành phân vi sinh… Trước đó, năm 2018, UBND tỉnh đã đồng ý chủ trương cho Công ty TNHH Quý Tiến đầu tư nhà máy xử lý nước thải tập trung trong khu xử lý, hiện nay dự án này đang trong quá trình triển khai hạ tầng.

Khi các giải pháp này được thực hiện đồng bộ thì nguy cơ ô nhiễm từ hoạt động sản xuất của các DN trong khu xử lý sẽ giảm đáng kể. Tuy nhiên, trong thời gian chờ các giải pháp được triển khai thì việc kiểm tra, giám sát thường xuyên các DN trong khu xử lý để có bằng chứng và xử phạt nghiêm đối với các đơn vị vi phạm là hết sức cần thiết.

•Xin cảm ơn ông!

QUANG VŨ 

(Thực hiện)