Tiếp tục gặp khó

Nguồn hàng khan hiếm, thị trường tiêu thụ bị thu hẹp… là những nguyên nhân khiến cho hoạt động xuất khẩu của tỉnh trong những tháng đầu năm nay tiếp tục gặp khó khăn; giá trị kim ngạch xuất khẩu giảm mạnh so với cùng kỳ năm ngoái.

Bóc tách vỏ hạt điều tại Công ty TNHH Thảo Nguyên. Ảnh: THU THẢO

GIÁ TRỊ KIM NGẠCH XUẤT KHẨU GIẢM

Báo cáo của Sở Công thương cho biết, tháng 4-2013, kim ngạch xuất khẩu toàn tỉnh (trừ dầu khí) đạt 204,74 triệu USD, tăng 20,57% so với tháng trước. Tuy nhiên, tính chung 4 tháng đầu năm nay, kim ngạch xuất khẩu (trừ dầu khí) lại giảm 17,14% so với cùng kỳ năm ngoái, chỉ đạt 23,32% kế hoạch năm, với giá trị kim ngạch gần 575 triệu USD. Trong đó, doanh nghiệp (DN) trong nước giảm gần 12%, đạt hơn 115 triệu USD; DN có vốn đầu tư nước ngoài giảm hơn 18%, đạt gần 460 triệu USD.

Trong 3 nhóm ngành hàng, nhóm hàng thủy sản giảm mạnh nhất, giảm tới 26,25%, chỉ đạt 73,54 triệu USD. Kế đến là nhóm hàng công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp giảm 16,31%, đạt gần 355 triệu USD. Nhóm hàng nông - lâm sản đạt hơn 46 triệu USD, giảm hơn 8% so với cùng kỳ năm ngoái. Có 12/15 mặt hàng xuất khẩu chủ yếu giảm mạnh, trong đó giảm nhiều nhất là tháp gió giảm 98,46% do mất thị trường Mỹ vì bị thua kiện chống bán phá giá; gạch men và gốm các loại giảm 71,72%; sản phẩm giả da giảm 44,52% do thị trường xuất khẩu bị thu hẹp; sản phẩm cơ khí giảm 23,79%, vải giả da giảm 23,69%, da thuộc giảm 19,39%, thép giảm 5,36% do khó khăn về thị trường. Nhiều mặt hàng nông sản chủ lực của tỉnh cũng bị giảm mạnh, cụ thể, hải sản giảm 12,6% do nguyên liệu khan hiếm vì sản lượng đánh bắt giảm; hạt điều giảm 26,28% do khó khăn về thị trường. Ông Trần Văn Dũng, Tổng Giám đốc Công ty Baseafood cho biết, tính đến đầu tháng 4-2013, Công ty xuất khẩu được hơn 5,5 triệu USD, so với cùng kỳ năm trước, doanh thu có tăng nhưng lợi nhuận không cao do giá xuất khẩu không tăng, trong khi giá nguyên liệu đầu vào liên tục tăng cao.

May hàng xuất khẩu tại Công ty May mặc Thăng Long.

Theo dự báo của Sở Công thương, thời gian tới, xuất khẩu hải sản và hạt điều sẽ tiếp tục giảm do nguồn nguyên liệu khan hiếm và không ổn định, cộng với sản lượng điều trong nước giảm do nông dân chặt bỏ vì trồng không có hiệu quả. Chỉ có một số ngành tăng trưởng khá nhưng chủ yếu tăng mạnh ở những ngành thâm dụng lao động và gia công như may mặc (tăng 55,64%), giày da và thể thao (tăng 15,24%) nên giá trị kim ngạch đóng góp vào xuất khẩu chung của tỉnh cũng không cao.

THỊ TRƯỜNG BỊ THU HẸP

Trong bối cảnh khó khăn của kinh tế thế giới cũng như trong nước, hoạt động xuất khẩu của các DN gặp rất nhiều khó khăn vì sức tiêu thụ ở các thị trường xuất khẩu chủ lực giảm; trong nước thì thiếu nguồn hàng, thiếu vốn, lãi suất cao... Bên cạnh các khó khăn của nền kinh tế, còn nhiều vấn đề nội tại của các DN khiến sức cạnh tranh giảm. Theo ông Đỗ Vân Long, Phó Giám đốc Sở Công thương, cái khó của các DN xuất khẩu trong tỉnh hầu hết là DN nhỏ nên khó xây dựng được mạng lưới phân phối trực tiếp, phần lớn phải thông qua khâu trung gian. Bên cạnh đó, các sản phẩm tinh chế xuất khẩu cũng chưa nhiều, chủ yếu là xuất khẩu ở dạng thô nên giá trị không cao, lại tiêu tốn nhiều nguyên liệu… Trong thời gian qua, để giúp các DN vượt qua khó khăn, mở rộng và khai thác thị trường mới, tỉnh đã tổ chức nhiều hoạt động xúc tiến thương mại trong và ngoài nước, tuy nhiên, do khó khăn về kinh tế nên số lượng DN tham gia không nhiều. Điển hình như đợt xúc tiến thương mại ở Myanmar, toàn tỉnh chỉ có một DN hoạt động trong lĩnh vực sản xuất bao bì tham gia, mặc dù đây là thị trường tiềm năng, nhất là đối với các mặt hàng tiêu dùng. Hay như đợt xúc tiến thương mại sang Campuchia cũng chỉ có 3 DN trong tỉnh tham gia…  Còn các đợt xúc tiến thương mại trong tỉnh, qua mỗi kỳ tổ chức hội chợ, toàn tỉnh chỉ có từ 5-7 DN tham gia, chủ yếu vào các ngành hàng thủy hải sản, cà phê... Khi tham gia các hội chợ để quảng bá sản phẩm, các DN vẫn còn lúng túng, đội ngũ nhân viên tiếp thị tính chuyên nghiệp chưa cao. Những thông tin liên quan như tờ rơi, sản phẩm mẫu để quảng bá chưa phong phú… 

Công nhân Công ty Cao su Bà Rịa khai thác mủ cao su.

Theo đánh giá của Bộ Công thương, phát triển thị trường trong năm 2013 sẽ còn khó khăn, vì hầu hết các thị trường trọng điểm của Việt Nam như Mỹ tăng trưởng chậm, khu vực EU vẫn đang tiếp tục khủng hoảng nợ công… Tuy nhiên, vẫn còn cơ hội xuất khẩu cho Việt Nam, bởi các nước đã và đang tung ra các gói kích cầu cho tiêu dùng trong nước, gián tiếp tạo thuận lợi cho xuất khẩu Việt Nam. Vì thế, nếu biết cách quảng bá sản phẩm, đồng thời nắm vững nhu cầu thị trường, đáp ứng tốt các quy định, tiêu chuẩn về hàng hóa của thị trường nhập khẩu thì các DN Việt Nam nói chung và Bà Rịa – Vũng Tàu nói riêng vẫn có nhiều cơ hội nâng cao kim ngạch xuất khẩu. 

Bài, ảnh: PHAN HÀ