Đông Nam Á triển khai hệ thống thanh toán chung

Một hệ thống thanh toán xuyên biên giới vừa được các quốc gia Đông Nam Á triển khai, có thể giúp tăng cường hội nhập tài chính giữa các bên tham gia cũng như đưa khối Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đến gần hơn với mục tiêu gắn kết kinh tế.

Việc triển khai thanh toán chung giúp xây dựng hệ sinh thái tài chính toàn diện trên khắp Đông Nam Á. Trong ảnh: Thiên đường du lịch Palawan - Philippines.

Động thái này diễn ra sau khi các quốc gia Đông Nam Á ký một thỏa thuận chính thức vào cuối năm ngoái. Và tại hội nghị thượng đỉnh ASEAN vào tháng 5 vừa qua, các nhà lãnh đạo cũng đã nhắc lại cam kết của họ đối với thoả thuận, qua đó đặt nền tảng cho lộ trình mở rộng liên kết thanh toán khu vực đó tới tất cả 10 thành viên ASEAN. Kế hoạch này nhằm hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động thanh toán thương mại, đầu tư, chuyển tiền xuyên biên giới, cũng như các hoạt động kinh tế khác với mục tiêu thực hiện một hệ sinh thái tài chính toàn diện trên khắp Đông Nam Á.

Việc triển khai hệ thống thanh toán xuyên biên giới trên, được coi là một bước đi quan trọng để giảm sự phụ thuộc của khu vực Đông Nam Á vào các loại tiền tệ bên ngoài như đồng USD cho các giao dịch xuyên biên giới, đặc biệt là giữa các doanh nghiệp.

Ông Nico Han, nhà phân tích tại bộ phận tư vấn Diplomat Risk Intelligence của tạp chí The Diplomat cho biết: “Hệ thống này không sử dụng đồng USD hay đồng nhân dân tệ của Trung Quốc làm trung gian”. Bằng cách kết nối các hệ thống thanh toán bằng mã QR, tiền có thể được gửi từ ví kỹ thuật số này sang ví kỹ thuật số khác. Những ví kỹ thuật số này hoạt động hiệu quả như tài khoản ngân hàng, nhưng chúng cũng có thể được liên kết với tài khoản tại các tổ chức tài chính chính thức.

Khu vườn trong mơ Garden by the Bay, Singapore.

Chẳng hạn, khách du lịch Malaysia ở Singapore có thể thanh toán bằng tiền ringgit của Malaysia trong ví kỹ thuật số Malaysia của họ khi thực hiện giao dịch. Hoặc một công nhân Malaysia ở Singapore có thể gửi tiền bằng đô la Singapore trong ví kỹ thuật số của Singapore đến ví của người nhận ở Malaysia. Phí và tỷ giá hối đoái sẽ được xác định theo thỏa thuận chung giữa các ngân hàng trung ương.

Hiện tại, một hệ thống toàn khu vực như thế này không tồn tại ở các nơi khác trên thế giới. Nhưng trong tương lai, Ngân hàng Thanh toán Quốc tế, có trụ sở tại Thụy Sĩ, hy vọng sẽ kết nối các hệ thống thanh toán bán lẻ trên toàn thế giới bằng cách sử dụng mã QR và số điện thoại di động.

Ông Satoru Yamadera, cố vấn tại Phòng Tác động Phát triển và Nghiên cứu Kinh tế của Ngân hàng Phát triển châu Á, đã đánh giá nỗ lực của các ngân hàng trung ương ASEAN là sáng tạo và mới lạ. Ở các khu vực khác như châu Âu, kết nối thanh toán bán lẻ qua thẻ tín dụng và thẻ ghi nợ phổ biến hơn. Còn Trung Quốc nổi tiếng về thanh toán bằng mã QR tiên tiến. Nhưng chúng không được kết nối như mã QR của ASEAN.

Ông Kukkong Ruckphaopunt, Phó Chủ tịch điều hành Bangkok Bank, Thống đốc BoT Veerathai Santiprabhob cho biết, khi hệ thống thanh toán trung tâm này được phát triển, tất cả các ngân hàng ở Thái Lan sẽ có thể cho phép khách hàng quét mã QR của các ngân hàng ở Singapore, Việt Nam hoặc Indonesia bằng nền tảng ngân hàng di động để giao dịch.

Mã QR ASEAN sẽ dựa trên các tài khoản ngân hàng. Khi có giao dịch, tiền sẽ được rút trực tiếp từ tài khoản, điều sẽ gây ra áp lực cạnh tranh với các nhà cung cấp thẻ ngân hàng như MasterCard, Visa, American Express và JCB. Vì không phải phát hành thẻ, nên hệ thống này không tính phí, tương tự như hệ thống dựa theo mã QR được sử dụng trong PromptPay.

Mô hình thanh toán QR này không thu phí của chủ thẻ và người bán hàng. Nó cũng có tỷ lệ chuyển đổi tốt hơn so với tỷ lệ được thiết lập bởi các bộ xử lý thanh toán tư nhân như Visa hoặc American Express.

Các chuyên gia cho biết, những doanh nghiệp siêu nhỏ cũng như doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMB) sẽ được hưởng lợi nhờ kết nối thanh toán khu vực ASEAN. Theo Ngân hàng Phát triển châu Á, các công ty như vậy chiếm hơn 90% các doanh nghiệp ở Đông Nam Á.

Nhà phân tích Han tại Diplomat Risk Intelligence giải thích: “SMB có thể tránh được các chi phí liên quan đến việc duy trì hệ thống điểm bán hàng thực tế hoặc trả phí trao đổi cho các công ty thẻ”. Các cá nhân chịu thiệt thòi do nguồn thu nhập thấp cũng được hưởng lợi. Vì hệ thống thanh toán này hoạt động thông qua ví kỹ thuật số và không yêu cầu tài khoản ngân hàng truyền thống, nên những người không có tài khoản ngân hàng cũng có thể sử dụng nó.

Hệ thống mới của ASEAN cũng sẽ cho phép các thương gia và người tiêu dùng xây dựng lịch sử thanh toán mạnh mẽ và cung cấp dữ liệu có giá trị để chấm điểm tín dụng. Điều đó đặc biệt có lợi cho các phân khúc dân số không sử dụng dịch vụ ngân hàng và những người thường không có quyền truy cập vào dữ liệu đánh giá tín dụng như vậy. Ngoài ra, các giao dịch không dùng tiền mặt gia tăng sẽ cho phép các nhà hoạch định chính sách nắm bắt dữ liệu giao dịch và luồng giao dịch hiệu quả hơn. Đổi lại, điều này có thể dẫn đến dự báo kinh tế và hoạch định chính sách tốt hơn.

KHÁNH HẰNG (Tổng hợp)