“Chúng tôi đã rời địa ngục trần gian với tư thế của đoàn quân chiến thắng. Đó là niềm hạnh phúc không có lời nào tả nổi...”.
![]() |
Ông Võ Ái Dân, cựu tù chính trị Côn Đảo thắp hương tại Tượng đài liệt sĩ Nghĩa trang Hàng Dương Côn Đảo trong một lần trở lại Côn Đảo. |
Cựu tù chính trị Côn Đảo Hoàng Thị Khánh, Trưởng Ban liên lạc cựu tù chính trị và tù binh TP.Hồ Chí Minh bồi hồi nhớ lại thời điểm giải phóng Côn Đảo, trong lần gần đây bà đến làm việc tại Bà Rịa-Vũng Tàu.
Ở tuổi 78 tuổi, trông bà vẫn rất nhanh nhẹn, tinh anh với vóc dáng nhỏ nhắn, khuôn mặt phúc hậu, giọng nói nhỏ nhẹ.
Bà Khánh kể, lúc bị đày ra Côn Đảo, đối với người tù chính trị, đặc biệt là nữ là điều không dễ dàng. “Chúng tôi bị đánh phủ đầu từ khi bị dẫn giải dưới tàu lên. Tất cả mọi người đều bị nhốt vào chuồng cọp. Kẻ thù dùng mọi thủ đoạn, mọi hình thức nham hiểm nhất đánh vào điểm yếu của người phụ nữ để hòng khai thác thông tin. Những kiểu tra tấn ghê gớm nhất làm đau đớn thể xác, tinh thần, cuộc sống tù đày kham khổ, chị em chúng tôi đều không thành công…”.
Đối với các cựu tù chính trị Côn Đảo như Anh hùng lực lượng vũ trang Nhân dân Châu Văn Mẫn, ông Võ Ái Dân, bà Hoàng Thị Khánh đều nặng lòng với Côn Đảo. Đã 50 năm trôi qua, nhưng trong họ vẫn còn nguyên vẹn ký ức về những mất mát, đau thương nhưng rất đỗi tự hào.... Những chuyến viếng thăm Côn Đảo giúp các cựu tù vơi bớt phần nào niềm tiếc thương đồng đội luôn chất chứa trong lòng.
|
Trong suốt thời gian giam cầm, dù kẻ thù có sử dụng bất cứ hình thức tra tấn tàn độc nào cũng không khuất phục được ý chí kiên cường, trái tim quả cảm của những nữ chiến sĩ cách mạng kiên trung ấy.
Sau khi Côn Đảo được giải phóng ngày 1/5/1975, bà Hoàng Thị Khánh trở về Sài Gòn và tiếp tục đảm nhiệm nhiều cương vị công tác. Bà tham gia công tác khắc phục hậu quả chiến tranh, xây dựng lại cuộc sống mới. Bà từng đảm nhiệm vị trí Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam, Chủ tịch LĐLĐ TP.Hồ Chí Minh. Sau khi nghỉ hưu, bà dành tâm lực của mình kết nối, thăm hỏi, chăm lo đời sống của cựu tù và giúp đỡ cho những người khuyết tật, trẻ mồ côi … trong vai trò Trưởng Ban liên lạc cựu tù chính trị và tù đày TP.Hồ Chí Minh trong suốt hơn 25 năm qua.
Từ ngày đất nước thanh bình đến nay, hai cựu tù chính trị Côn Đảo Châu Văn Mẫn và Võ Ái Dân có vô số lần trở lại Côn Đảo để viếng thăm, thắp nén nhang tri ân các đồng đội đã hy sinh vì Tổ quốc.
![]() |
Bà Hoàng Thị Khánh (bìa phải) thăm, tặng quà gia đình cựu tù Côn Đảo hiện đang sinh sống tại TP.Hồ Chí Minh. Ảnh: NVCC |
Hai ông đảm nhiệm vai trò Phó Ban Liên lạc cựu tù chính trị Côn Đảo. Đồng thời làm công tác chuẩn bị cho chương trình gặp mặt, tri ân cựu tù chính trị Côn Đảo trong lần trở lại dịp kỷ niệm 50 năm giải phóng Côn Đảo.
Đặc biệt, đúng dịp kỷ niệm 50 năm giải phóng Côn Đảo, Ban Liên lạc cựu tù chính trị Côn Đảo tích cực chuẩn bị xuất bản tập sách “Đảng bộ Lưu Chí Hiếu với phong trào đấu tranh của tù chính trị câu lưu Trại 6B Côn Đảo”. Cuốn sách là những tư liệu xác thực về khoảng thời gian người tù chính trị câu lưu trong nhà tù Côn Đảo khét tiếng. Để cho mọi người thấy được phần nào cuộc sống nơi địa ngục trần gian đầy hà khắc, khổ đau cũng không làm nhụt chí đấu tranh bất khuất theo con đường cách mạng dưới sự dẫn dắt của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đây cũng là tư liệu lịch sử hào hùng mãi lưu truyền cho thế hệ mai sau.
Ông Võ Ái Dân chia sẻ, mỗi lần trở lại, đứng trước chuồng cọp, trại giam, nơi mình cùng bạn tù có nhiều tháng năm chịu khổ sai, chứng kiến các đòn tra tấn mất nhân tính của kẻ thù, lần nào ông cũng lặng người. Ông thương tiếc hàng nghìn người đã nằm xuống nơi đất thiêng Côn Đảo, trong đó có rất nhiều đồng đội, đồng chí cùng chiến đấu, vào tù ra khám với ông và cùng đợi chờ ngày đất nước thống nhất. Ông may mắn trở về, còn họ, mãi nằm lại ở đảo.
Bài, ảnh: HUYỀN TRANG