Chăm chăm phản ánh cái xấu, báo chí sẽ làm độc giả chán ngán

Với chủ đề “Báo chí giải pháp: Hướng đi cho báo chí truyền thống?”, Diễn đàn Tổng Biên tập năm 2024 đã bàn sâu về tác động, cách thức, mô hình triển khai của báo chí giải pháp trong bối cảnh, tình hình mới.

Ông Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam thuyết trình về xu hướng báo chí giải pháp hiện nay.

Tìm cơ hội mới từ báo chí giải pháp

Phát biểu khai mạc diễn đàn, ông Lê Trần Nguyên Huy, Quyền Tổng Biên tập Báo Nhà báo và Công luận nhận định, báo chí truyền thống đã, đang chịu sức ép cạnh tranh rất lớn từ truyền thông xã hội. Tuy nhiên, thực tế cho thấy báo chí truyền thống không nên và không thể cạnh tranh với mạng xã hội về tốc độ đưa tin, vì thế, buộc phải tìm những hướng đi mới.

Với báo chí cách mạng Việt Nam, hướng đi đó còn là việc làm thế nào để tiếp tục khẳng định được dòng thông tin chủ lưu, định hướng, dẫn dắt dư luận và đóng góp được vào sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước, không chỉ để giữ chân độc giả mà còn để củng cố niềm tin của công chúng vào báo chí.

Mở đầu phiên thảo luận, ông Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập báo Nhân Dân, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam đã thuyết trình tổng quan về báo chí xây dựng, báo chí giải pháp. Ông Lê Quốc Minh cho biết, thông tin tiêu cực dường như trở thành ADN của báo chí; theo đó những bài viết về thảm kịch đối với con người, thiên tai, và xung đột toàn cầu đóng vai trò chủ đạo để kích thích mọi người đọc tin mỗi ngày. Điều này khiến niềm tin với truyền thông bị xói mòn và tình trạng né tránh tin tức cao chưa từng thấy, các cơ quan báo chí phải tìm hiểu lý do người dùng ồ ạt xa rời tin tức và tìm ra cách thu hút, tương tác và giữ chân độc giả. Tin tức tiêu cực thường bị coi là một trong những nguyên nhân chính, vì vậy báo chí phải xác định cách thức hoàn thành nhiệm vụ - đưa tin - mà không làm độc giả xa lánh.

Ông Trương Đức Nghĩa, Tổng Biên tập Báo Bà Rịa-Vũng Tàu (bìa trái) và lãnh đạo các cơ quan báo chí tham dự Diễn đàn.

“Do đó, một hướng đi đang hiện rõ cho ngành báo là báo chí xây dựng/báo chí giải pháp, theo đó các cơ quan báo chí trong khi đưa tin thì cũng đề xuất các giải pháp hoặc luận giải kỹ lưỡng để độc giả cảm thấy được trao quyền và mang lại hy vọng”, ông Lê Quốc Minh nói.

Giải pháp cho báo chí giải pháp

Tại diễn đàn, lãnh đạo các cơ quan thông tấn, báo chí đã tham luận nhiều nội dung, trong đó, tập trung các giải pháp để “báo chí giải pháp trở thành giải pháp cho báo chí”.

Ông Nguyễn Bá, Tổng Biên tập Báo Vietnamnet cũng nêu những thách thức đối với việc thực hiện báo chí giải pháp, đó là thay đổi tư duy, nguồn lực hạn chế và tính khách quan và toàn diện. Cụ thể hơn, báo chí giải pháp cần phải cẩn trọng để không bị thiên lệch, chỉ tập trung vào những câu chuyện thành công mà bỏ qua những thất bại và hạn chế của các giải pháp, cũng như tránh việc quá lạc quan hoặc né tránh các khía cạnh tiêu cực của vấn đề. Do đó, ông Nguyễn Bá nhấn mạnh cần đào tạo và nâng cao nhận thức. Các cơ quan báo chí cần tổ chức các khóa đào tạo cho phóng viên, biên tập viên về các phương pháp báo chí giải pháp và báo chí kiến tạo, giúp họ hiểu rõ hơn về các tiếp cận này và áp dụng vào công việc hàng ngày.

Còn theo ông Phùng Công Sưởng, Tổng Biên tập Báo Tiền Phong, sự phát triển không ngừng của các phương tiện truyền tải thông tin, nhất là mạng xã hội, báo chí giải pháp chính là cách thức giúp các cơ quan báo chí cân bằng, hài hòa giữa yêu cầu thông tin thời sự “nhanh nhất”, “mới nhất”, thu hút nhiều bạn đọc nhất với thông tin mang tính hiến kế, kiến giải, góp phần giải quyết vấn đề theo chiều hướng tốt đẹp hơn, giá trị hơn, nhân văn hơn.

Tổng Biên tập báo Tiền phong cho biết: “Báo chí giải pháp không né tránh tin tức tiêu cực, mà phản ánh tiêu cực theo hướng kết hợp giữa “xây” và “chống”, lấy “xây” là nền tảng, đặt lợi ích của bạn đọc, của xã hội lên trên hết, trước hết. Cách thông tin này, giúp báo chí tạo dựng được niềm tin với công chúng, sự đồng hành với chính quyền và DN trong giải quyết vấn đề, các thách thức đặt ra”.

Bài, ảnh: QUANG VINH