Tăng tính chủ động, sáng tạo, tự quyết cho các đơn vị sự nghiệp công

Theo Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc, khi thực hiện cơ chế tự chủ tài chính của các đơn vị sự nghiệp công lập trong ngành giáo dục và y tế cần thận trọng, hiệu quả, tăng tính chủ động, tự quyết.

Tiếp tục phiên chất vấn nhóm lĩnh vực thứ 3 - Nội vụ đối với Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, sáng 5/11, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã tham gia giải trình một số nội dung đại biểu Quốc hội nêu chất vấn.

Chuyển trung tâm y tế cấp huyện về địa phương quản lý

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề có liên quan. (Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN)

Về câu hỏi của đại biểu Nguyễn Thị Ngọc Xuân (Bình Dương): “Tại Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV đã quyết nghị, trong năm 2022 phải giải quyết dứt điểm phân cấp trung tâm y tế cấp huyện, trạm y tế cấp xã theo hướng giao ủy ban nhân dân cấp huyện quản lý, đồng thời bố trí mô hình trung tâm y tế cấp huyện đa chức năng. Bộ trưởng Bộ Nội vụ, Bộ Y tế cho biết kết quả và giải pháp thực hiện công tác này?” - Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết mô hình trung tâm y tế cấp huyện thực hiện đa chức năng theo Nghị quyết số 19-NQ/TW về tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư số 7 năm 2021; trong đó hướng dẫn về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của trung tâm y tế cấp huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương theo hướng: Trung tâm y tế cấp huyện sẽ quản lý hoạt động của các trạm y tế cấp xã và thực hiện theo hướng đa chức năng.

“Liên quan tới việc phân cấp quản lý đối với hệ thống trung tâm tế cấp huyện, trạm y tế cấp xã theo hướng giao cho ủy ban nhân dân nhân dân cấp huyện quản lý, Bộ Y tế cũng đã ban hành Thông tư số 37 năm 2021, trong đó hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Sở Y tế thuộc ủy ban nhân dân cấp tỉnh và phòng y tế thuộc ủy ban nhân dân cấp huyện; quy định ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm quyết định việc chuyển các trung tâm y tế cấp huyện về ủy ban nhân dân cấp huyện quản lý khi đảm bảo các điều kiện về cơ sở vật chất, nhân lực, tài chính theo quy định của pháp luật. Căn cứ vào các văn bản hướng dẫn này, thẩm quyền quyết định việc chuyển các trung tâm y tế cấp huyện về ủy ban nhân dân cấp huyện quản lý thuộc thẩm quyền của địa phương và các văn bản hướng dẫn đã được quy định đầy đủ,” Bộ trưởng Đào Hồng Lan nêu rõ.

Cũng theo Bộ trưởng Bộ Y tế, đến thời điểm này, trên cơ sở thực tiễn đã có địa phương đánh giá, rà soát hoạt động, các điều kiện về chuyển trung tâm y tế cấp huyện về ủy ban nhân dân cấp huyện quản lý; các đơn vị còn lại thuộc Sở Y tế quản lý theo đúng quy định của pháp luật hiện hành.

Bảo đảm dịch vụ tốt nhất phục vụ người dân

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cùng tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề có liên quan. (Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN)

Giải trình về việc thực hiện chủ tài chính của các đơn vị sự nghiệp công lập, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết Chính phủ đã ban hành Nghị định 60 thay thế cho Nghị định 16, trong đó xác định là tự chủ một phần hoặc tự chủ toàn diện.

Việc xây dựng tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp nhằm thực hiện nhiệm vụ chính trị Nhà nước giao và thực hiện hoàn thiện các danh mục tự chủ để từ đó, xác định được các nguồn ngân sách nhà nước và nguồn khác phục vụ cho các đơn vị sự nghiệp công lập được tự chủ, đồng thời chủ động trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của mình.

Việc xây dựng và hoàn thiện các danh mục được triển khai theo nguyên tắc: Đối với các dịch vụ thiết yếu, Nhà nước đảm bảo về mặt kinh phí. Đối với dịch vụ cơ bản, Nhà nước hỗ trợ kinh phí dịch vụ. Đối với một số ngành, lĩnh vực, thực hiện theo cơ chế đặt hàng hoặc đấu thầu để tạo điều kiện cho các đơn vị ngoài công lập tham gia. Cùng với việc thực hiện tự chủ tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp công lập, từng bước hoàn thiện một số chính sách, chẳng hạn như chính sách đất đai.

Bộ trưởng cho biết hiện nay có một vướng mắc giữa các đơn vị sự nghiệp công lập. Các đơn vị sự nghiệp công lập trước đây có một số thí điểm về vấn đề tự chủ theo hướng giao tự chủ toàn phần. Tuy nhiên, hiện nay việc huy động nguồn lực xã hội hóa thực hiện công tác tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập gặp khó khăn.

Bộ trưởng nêu ví dụ Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện K, Bệnh viện Việt Đức trước đây được tạo điều kiện để có nguồn thu, nhưng hiện nay nguồn thu và vấn đề liên doanh liên kết gặp khó khăn nên các đơn vị xin thôi không thực hiện nhiệm vụ tự chủ toàn phần nữa mà xin tự chủ một phần, nghĩa là các đơn vị này sẽ tự chủ khoản chi thường xuyên còn ngân sách Nhà nước đảm bảo khoản chi đầu tư mua sắm máy móc thiết bị mới.

"Chúng tôi cho rằng những việc này là hợp lý, bởi cần làm thế nào để phục vụ người dân tốt nhất, đơn vị ngày một phát triển nhất, từ tự chủ chi thường xuyên tiến tới có nguồn thu ổn định và phát triển để tự chủ toàn bộ cả khoản chi đầu tư nữa. Như vậy, chất lượng dịch vụ sẽ ngày một tăng lên và phục vụ người dân ngày một tốt hơn," Bộ trưởng nhấn mạnh.

Giải trình rõ hơn về nội dung tự chủ tài chính của các đơn vị sự nghiệp công lập chủ yếu tập trung ở các lĩnh vực giáo dục và đào tạo, y tế, khoa học và công nghệ, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho rằng giáo dục và y tế là trụ cột an sinh xã hội quan trọng nhất hiện nay. Nếu hai lĩnh vực này phục vụ không tốt thì sẽ ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống, sức khỏe và tình hình học tập của người dân.

Do đó, khi thực hiện cơ chế tự chủ tài chính của các đơn vị sự nghiệp công lập trong hai lĩnh vực này cần phải rất thận trọng, chắc chắn, hiệu quả, tránh việc làm theo phong trào vì thực hiện tự chủ là để tăng tính chủ động, tính sáng tạo và tính tự quyết của đơn vị sự nghiệp công lập.

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nêu rõ, nếu các đơn vị sự nghiệp công lập đảm bảo việc tự chủ tài chính 100% nghĩa là thực hiện trả lương theo kết quả lao động, nếu đảm bảo tự chủ về chi thường xuyên thì trả lương theo quy định. Số tiền còn lại được đưa vào quỹ cuối năm và quỹ của cơ quan, đơn vị để tái đầu tư cơ sở vật chất.

Nếu Nhà nước đảm bảo 100 % tài chính thì khuyến khích khoán chi hành chính đến các bộ phận. Như vậy, mục tiêu cuối cùng là làm thế nào đảm bảo chất lượng dịch vụ tốt nhất để phục vụ người dân.

"Có quan điểm cho rằng là trong thảo luận cho rằng phục vụ công cũng như phục vụ tư, miễn là đóng góp cống hiến cho xã hội là được nhưng xin thưa theo nhận thức của tôi và tôi đã tìm hiểu thì kể cả các nước xung quanh chúng ta như Singapore, việc trả lương của công chức là cao hơn nhiều so với trong khối doanh nghiệp bên ngoài nhà nước bởi vì sẽ giữ được những người giỏi để kiến tạo chính sách, xây dựng hoạch định chiến lược, quản lý nhà nước một cách tốt nhất, thúc đẩy và làm nền tảng cho sự phát triển. Ông cha mình nói là một người lo bằng kho người làm cho nên cần phải giữ những lực lượng tinh hoa nhất trong bộ máy của Nhà nước, đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục và y tế để phục vụ nhân dân tốt hơn" - Bộ trưởng chia sẻ quan điểm.

THU PHƯƠNG (TTXVN/Vietnam+)