Cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính về đất đai

Tiếp tục chương trình làm việc của Kỳ họp thứ Tư, ngày 3/11, Quốc hội thảo luận tại Tổ về dự án Luật Đất đai (sửa đổi).

Đại biểu Nguyễn Thị Yến, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, Tổ phó Tổ thảo luận số 8 phát biểu thảo luận. Ảnh: CHÂU VŨ

Bảo đảm quyền lợi hợp pháp người bị thu hồi đất

Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) gồm 16 Chương, 245 Điều, trong đó giữ nguyên 28 Điều; sửa đổi, bổ sung 184 Điều; bổ sung mới 41 Điều và bãi bỏ 8 Điều. Tại tờ trình Quốc hội, Chính phủ đã nêu ra 11 điểm mới của dự thảo Luật. Trong đó, Chính phủ xin ý kiến Quốc hội về 3 nội dung: Mở rộng hạn mức nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất (SDĐ) nông nghiệp của hộ gia đình, cá nhân lên 15 lần so với hạn mức được giao; mở rộng đối tượng nhận chuyển nhượng quyền SDĐ trồng lúa; quy định về cho phép chuyển nhượng, thế chấp quyền thuê trong hợp đồng thuê đất trả tiền hằng năm.

Phát biểu thảo luận về dự thảo dự án Luật Đất đai (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Thị Yến, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, Tổ phó Tổ thảo luận số 8 chủ trì buổi thảo luận đề nghị, Ban soạn thảo tiếp tục rà soát, luật hóa sau khi tiếp thu ý kiến của Quốc hội. Đồng thời thể chế hóa tại dự thảo Nghị định và Thông tư liên quan để xin ý kiến nhân dân cùng với dự thảo Luật, trong đó quan tâm đến các nội dung liên quan đến tiêu chí, điều kiện thực hiện các quyền của người sử dụng đất, các thủ tục hành chính về đất đai tại Chương 14… bảo đảm công khai, minh bạch, cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai.

Về chuyển nhượng, thế chấp quyền thuê trong hợp đồng thuê đất đối với đất thuê trả tiền hằng năm, đại biểu Nguyễn Thị Yến cho biết, dự thảo Luật quy định về “quyền thuê trong hợp đồng thuê đất đối với đất thuê trả tiền hằng năm” được chuyển nhượng, thế chấp là phù hợp tinh thần của Nghị quyết số 18-NQ/TW về thương mại hóa quyền sử dụng đất. “Tuy nhiên, đề nghị Ban soạn thảo cần có đánh giá tác động, rà soát chặt chẽ các điều kiện thực hiện để vừa tạo hành lang pháp lý cho các giao dịch trên thị trường (Luật các Tổ chức Tín dụng, Bộ luật Dân sự…) vừa tránh bị trục lợi, gây thất thoát cho ngân sách Nhà nước”, đại biểu Nguyễn Thị Yến nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Thị Yến cho rằng, trong chính sách đất đai, thu hồi đất là chế định đặt ra yêu cầu cao nhất và khó khăn nhất về bảo đảm “hài hòa lợi ích” và “công bằng xã hội”. Bởi thu hồi đất là việc Nhà nước dùng mệnh lệnh hành chính nhằm thu hồi quyền sử dụng đất của chủ thể này để giao cho một chủ thể khác - công việc luôn tiềm ẩn nguy cơ xung đột, bất bình đẳng xã hội, tiêu cực, lợi ích nhóm và gây bức xúc trong dư luận xã hội. Vì vậy, đại biểu Nguyễn Thị Yến đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc rà soát kỹ việc xác định rõ các tiêu chí, điều kiện thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng tại Khoản 4, Điều 86, tránh lạm dụng, tràn lan, không đúng bản chất, bảo đảm quyền lợi hợp pháp của người có đất thu hồi.

Cần quy định cụ thể tổ chức, cá nhân nước ngoài sử dụng đất

Liên quan đến lĩnh vực quốc phòng - an ninh được quy định tại Điều 52, Điều 53, Điều 87 và Điều 134 của dự thảo Luật trên, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng, Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cho rằng, cần có quy định cụ thể hơn về các điều kiện đối với các tổ chức, cá nhân nước ngoài sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư tại Việt Nam. Đồng thời khắc phục một số vấn đề đã phát sinh trong thực tiễn khi nhà đầu tư nước ngoài xây dựng công trình và sử dụng đất ở những khu vực nhạy cảm về quốc phòng - an ninh như khu vực ven biển, biên giới, địa bàn trọng yếu.

Việc quy định về điều kiện cụ thể đối với tổ chức, cá nhân nước ngoài sử dụng đất thực hiện dự án đầu tư tại Việt Nam còn góp phần minh bạch về thủ tục hành chính; tạo cơ sở phát lý để các cơ quan chức năng tham gia ý kiến trong quá trình thẩm định dự án của nhà đầu tư nước ngoài.

Về các trường hợp “giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất” tại Điều 134, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng đề xuất bổ sung tại Điểm d, Khoản 1, Điều 134 thêm quy định: “Giao đất để phát triển nhà ở cho lực lượng vũ trang” nhằm bảo đảm phù hợp với quy định của Luật Nhà ở.

Còn Chuẩn Đô đốc Đỗ Văn Yên, Phó Chính ủy Quân chủng Hải quân, Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cho biết, tại Điều 76 quy định về lấy ý kiến quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trong dự thảo, chỉ cần quy định lấy ý kiến đóng góp nhân dân về quy hoạch sử dụng đất. Riêng việc lấy ý kiến của nhân dân về kế hoạch sử dụng đất hằng năm ở cấp huyện thì cấp huyện hằng năm đã thực hiện trên cơ sở quy hoạch vào sử dụng đất có thẩm quyền phê duyệt.

CHÂU VŨ - AN NHIÊN