Nhằm chung tay cùng các cấp, các ngành và cả nước tháo gỡ “thẻ vàng” cho xuất khẩu thủy sản của Việt Nam, thời gian qua, Chi đội Kiểm ngư số 2 (phường 12, TP. Vũng Tàu) đã chủ động kết hợp giữa việc quản lý ngư trường với ngăn chặn hành vi khai thác hải sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU), đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao ý thức cho ngư dân trong việc tuân thủ pháp luật khi khai thác thủy sản trên biển.
 |
| Cán bộ Chi đội Kiểm ngư số 2 phát tờ rơi tuyên truyền về khai thác thủy hải sản cho ngư dân. |
Chi đội Kiểm ngư số 2 có nhiệm vụ quản lý, tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, thanh tra ngư trường vùng biển miền Nam, giáp ranh giữa Việt Nam-Indonesia-Malaysia và toàn bộ vùng biển DK1. Ông Ngô Đăng Hoài, Bí thư Đảng ủy Chi đội Kiểm ngư số 2 chia sẻ, đa số các tàu cá của ngư dân Việt Nam đều khai thác đúng hải sản pháp luật, vẫn còn một số tàu chưa chấp hành nghiêm các quy định và pháp luật về khai thác thủy sản như hoạt động khai thác sai vùng, tuyến. Thủ đoạn của các tàu cá là thường tập trung thành từng nhóm, tháo hết hệ thống giám sát hành trình AIS để lắp sang một tàu khác hoạt động trong khu vực của ta nhằm che mắt các lực lượng chức năng. Một số tàu thường lợi dụng đêm tối để sang vùng biển nước ngoài khai thác. Ngoài ra, một số tàu cá khai thác còn dùng số hiệu giả, không có tên trong danh sách đăng ký, quản lý tại địa phương hoặc xuất bến tại địa phương khác gây khó khăn cho việc xác minh thông tin.
Nhằm ngăn chặn việc tàu cá ngư dân vi phạm vùng biển nước ngoài, từ năm 2017 đến nay, Chi đội Kiểm ngư số 2 đã tổ chức trên 300 lượt tàu kết hợp giữa nhiệm vụ tuần tra, bảo vệ ngư trường, đồng thời ngăn chặn tàu cá của Việt Nam sang vùng biển của nước ngoài đánh bắt hải sản. Theo ông Nguyễn Hữu Thành, Thuyền trưởng Tàu KN-213, trong mỗi chuyến tuần tra (thường hơn 1 tháng), lực lượng kiểm ngư đều xây dựng kế hoạch tuần tra, kiểm soát, thanh tra ngư trường theo định kỳ ngày, tuần hoặc đột xuất khi có thông tin về tàu cá ngư dân hoạt động. Khi phát hiện tàu cá khai thác trong vùng biển chủ quyền, cách đường phân định, mép dưới vùng chồng lấn với khoảng cách quy định thì các tàu tiến hành bám sát, theo dõi, tiếp cận tuyên truyền, ngăn chặn, ép hướng đến tổ chức bao vây bắt giữ, lập biên bản xử phạt hành chính chuyển về bờ bàn giao cho các cơ quan chức năng địa phương xử lý.
Gần đây nhất, vào đầu tháng 10/2021, trong quá trình tuần tra trên biển, Tàu KN-213 phát hiện Tàu BV 9888 TS và Tàu BV 9829 TS (đều ở phường 5, TP. Vũng Tàu) có dấu hiệu nghi vấn nên đã tiến hành kiểm tra. Qua kiểm tra, lực lượng Tàu KN-213 phát hiện cả 2 tàu đều không có thiết bị giám sát hành trình, không có giấy phép, nhật ký khai thác.
Bên cạnh việc đẩy mạnh tuần tra, kiểm soát, xử phạt những tàu cá vi phạm, Chi đội Kiểm ngư số 2 còn tích cực phối hợp với Sở NN-PTNT các tỉnh ven biển từ Bình Thuận đến Cà Mau đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật về biển, đảo, đặc biệt là Luật Thủy sản 2017, Chỉ thị 45/CT-TTg về một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách để khắc phục cảnh báo của Ủy ban Châu Âu (EU) về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định để nâng cao nhận thức, giúp ngư dân chấp hành đúng chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước, không đưa tàu cá đi khai thác trái phép hải sản ở vùng biển nước ngoài. Ngoài ra, khi thực hiện nhiệm vụ trên biển, các tàu của Chi đội Kiểm ngư số 2 đều cử cán bộ trực tiếp lên tận tàu cá, phát tờ rơi có bản đồ vùng biển được phép đánh bắt và hướng dẫn cụ thể, chi về hậu quả của việc khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài cho chủ tàu, thuyền trưởng.
“Được các cán bộ Kiểm ngư tuyên truyền, giải thích, tôi hiểu rõ về việc khai thác hải sản trái phép trên vùng biển nước ngoài không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến ngư dân bởi hải sản khai thác trái phép sẽ không được các DN chế biến, xuất khẩu hải sản thu mua mà còn làm ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa nước ta với các nước trong khu vực”, ngư dân Nguyễn Văn Đức (phường 11, TP. Vũng Tàu) nói.
Nhờ sự vào cuộc đồng bộ, có chiều sâu, số lượng tàu cá vi phạm đã giảm qua các năm. Cụ thể, năm 2019 có 163 vụ/362 tàu/1.883 ngư dân, năm 2020 có 113 vụ/247/1.323 ngư dân, đầu năm 2021 đến nay có 57 vụ/109 tàu/522 ngư dân bị lực lượng chức năng nước ngoài bắt giữ.
“Hiện nay, các nước trong khu vực như Indonesia, Malaysia, Thái Lan… đang tăng cường các hoạt động tuần tra, kiểm soát, bắt giữ các tàu cá nước ngoài vi phạm và xử lý rất nghiêm. Do đó, ngoài việc đẩy mạnh tuần tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các tàu vi phạm, Chi đội Kiểm ngư số 2 sẽ tiếp tục xây dựng kế hoạch, phối hợp Sở NN-PTNT các tỉnh ven biển đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật tại các cảng cá ở đất liền nhằm nâng cao nhận thức cho bà con ngư dân để bà con khai thác thủy sản hợp pháp, có trách nhiệm vì một nghề cá bền vững”, ông Ngô Đăng Hoài nói.
Bài, ảnh: MINH NHÂN