Ngày 16/11, tại Hà Nội, Hội thảo quốc tế về Biển Đông lần thứ 12 với chủ đề “Duy trì hòa hình và hợp tác trong bối cảnh có nhiều biến động” đã diễn ra theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến. Hội thảo do Học viện Ngoại giao (DAV), Quỹ hỗ trợ nghiên cứu Biển Đông (FESS) và Hội Luật gia Việt Nam (VLA) đồng tổ chức.
Dự Hội thảo có hơn 300 đại biểu cùng hơn 400 đại biểu đăng ký tham dự trực tuyến, trong đó có gần 60 diễn giả là các chuyên gia uy tín từ 30 quốc gia trên các châu lục khác nhau, 12 Đại sứ và đại diện của trên 20 Cơ quan đại diện nước ngoài tại Việt Nam, gần 100 phóng viên đến từ 58 hãng thông tấn, truyền hình trong và ngoài nước đã đăng ký tham gia đưa tin về Hội thảo.
 |
| Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn với các đại biểu dự Hội thảo khoa học quốc tế về biển Đông lần thứ 12. |
MONG MUỐN GIẢI QUYẾT CÁC VẤN ĐỀ BIỂN ĐÔNG MỘT CÁCH HÒA BÌNH
Đại sứ Nguyễn Hồng Thao, Phó Chủ tịch thứ hai của Ủy ban Luật pháp quốc tế - cơ quan chính của Liên hợp quốc trong việc pháp điển hóa và phát triển tiến bộ luật pháp quốc tế, đánh giá trong cả hai Hội nghị Cấp cao ASEAN 36 và 37, vấn đề Biển Đông đều nhận được đồng thuận từ các vị Lãnh đạo rằng: cơ sở pháp lý duy nhất và nhất quán để giải quyết các vấn đề của Biển Đông, đó là Công ước Liên hợp quốc về Luật biển năm 1982 (UNCLOS 1982) và tất cả các nước sẽ thúc đẩy nhanh chóng tiến trình đàm phán và ban hành Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), văn bản điều hành tất cả những xử sự trên biển giữa các bên liên quan vì một khu vực Biển Đông hòa bình, ổn định và thịnh vượng.
Nêu một loạt những cuộc tranh luận về công hàm tại Liên hợp quốc (hơn 30 công hàm) vừa qua liên quan đến Biển Đông, sau khi Malaysia nộp đệ trình ranh giới thềm lục địa mở rộng của mình trên Biển Đông lên Ủy ban Ranh giới Thềm lục địa vào tháng 12/2019, Đại sứ Nguyễn Hồng Thao cho rằng tình hình ở Biển Đông đang thay đổi rất nhiều và cho thấy rằng, các tranh chấp ở Biển Đông cần phải được giải quyết bằng các bên tranh chấp và sự hợp tác chung của cộng đồng quốc tế cũng như khu vực.
Đại sứ Nguyễn Hồng Thao nhận định việc các nước ngoài khu vực trao công hàm về Biển Đông là một sự thay đổi nhận thức của cộng đồng quốc tế. “Tôi cho rằng càng ngày thế giới sẽ cần nhìn nhận vai trò của UNCLOS 1982 và các nước sẽ cùng nhau đi đến tìm những biện pháp để giải quyết”, Đại sứ Nguyễn Hồng Thao nói.
Đại sứ Nguyễn Hồng Thao bày tỏ tin tưởng mặc dù các bên còn có rất nhiều những trở ngại, những bất đồng nhưng với sự đoàn kết trong ASEAN cũng như nhận thức về luật pháp quốc tế, công cụ để giải quyết tranh chấp, sẽ dần dần tiệm cận được với một giải pháp mà tất cả các bên có thể chấp nhận được.
VẤN ĐỀ BIỂN ĐÔNG KHÔNG CHỈ CỦA RIÊNG ASEAN, TRUNG QUỐC
Đánh giá về tình hình Biển Đông trong bối cảnh hiện nay, Tiến sỹ Trần Công Trục, nguyên Trưởng Ban Biên giới Chính phủ cho rằng, thế giới đang đứng trước nhiều nguy cơ, đặc biệt là dịch COVID-19. Cuộc đối đầu chiến lược giữa Mỹ và Trung Quốc đang căng thẳng trên nhiều lĩnh vực.
Dưới góc độ pháp lý, các quốc gia lên tiếng không chỉ bằng những tuyên bố ngoại giao, bằng những công hàm song phương giữa các nước mà bằng công hàm gửi các tổ chức của Liên hợp quốc. Đây là mức độ và hình thức đấu tranh cao hơn rất nhiều so với trước đây, trở thành vấn đề quốc tế. Đáng lưu ý, trong nội dung của các công hàm đó, lần đầu tiên các nước đề cập đến việc phải tuân thủ UNCLOS 1982 với những chi tiết cụ thể như: Việc đưa ra yêu sách ở Biển Đông phải căn cứ vào UNCLOS 1982, đặc biệt là yêu sách đối với các thực thể đang tồn tại ở Biển Đông để tính ra các vùng biển.
“Điều này hết sức quan trọng, bởi vì nó cho thấy rõ Việt Nam và các nước đều chung quan điểm, với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa mà Trung Quốc gọi là Tây Sa, Nam Sa, các thực thể của nó, nếu căn cứ UNCLOS 1982, không thể áp dụng để xây dựng, thiết lập hay công bố đường cơ sở như là quốc gia quần đảo. Việc đó hoàn toàn trái với UNCLOS 1982”, Tiến sỹ Trần Công Trục cho biết.
Chia sẻ câu chuyện Biển Đông với ASEAN, Đại sứ Phạm Quang Vinh, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao cho rằng, nguyên tắc của ASEAN về vấn đề Biển Đông là hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn và tự do hàng hải. Điều này là rất quan trọng, thiết thân với khu vực. Tất cả các nước trong và ngoài khu vực đều có lợi ích chung đối với khu vực này.
Bên cạnh đó, khu vực này tồn tại những chồng lấn và tranh chấp về đòi hỏi chủ quyền giữa các bên liên quan. Việc giải quyết những tranh chấp này phải được thực hiện bằng biện pháp hòa bình, bằng tham vấn, đối thoại dựa trên luật pháp quốc tế và Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982.
THU PHƯƠNG - VIỆT ĐỨC