Hiện nay, tình trạng người Trung Quốc nhập cảnh trái phép vào Việt Nam đang có chiều hướng gia tăng, nhất là trong giai đoạn dịch COVID-19 bùng phát trở lại. Lợi dụng vấn đề này, một số tổ chức phản động lưu vong ở nước ngoài đã phát tán nhiều video, hình ảnh, bài viết với nội dung xuyên tạc tình hình an ninh biên giới quốc gia; bôi nhọ, hạ thấp vai trò, chức năng nhiệm vụ lực lượng Công an, Bộ đội Biên phòng; quy kết Hiệp định dẫn độ Việt Nam - Trung Quốc vi hiến; phỉ báng, phủ nhận hệ thống pháp luật Việt Nam; từ đó, kích động chống phá Đảng, Nhà nước ta.
Trước tình hình trên, cần nhận thức đầy đủ những vấn đề sau:
Lực lượng Công an, Biên phòng đã triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị định số 03 ngày 5/9/2019 của Chính phủ về phối hợp giữa Bộ Công an và Bộ Quốc phòng trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm và nhiệm vụ quốc phòng.
Điểm nổi bật trong công tác phối hợp giữa các lực lượng là đã tăng cường thực hiện nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền quốc gia, an ninh, trật tự khu vực biên giới. Công an, Biên phòng đã phối hợp chặt chẽ, kịp thời phát hiện, ngăn chặn các hành vi vi phạm quy chế biên giới, hoạt động xuất nhập cảnh trái phép, hoạt động của các loại tội phạm ở khu vực biên giới, nhất là buôn lậu, gian lận thương mại.
Qua công tác phối hợp, các lực lượng đã bắt, xử lý hàng nghìn đối tượng liên quan mua bán, vận chuyển hàng cấm, hàng hóa nhập lậu. Trong đó, các lực lượng đã nắm chắc tình hình, phát hiện, phối hợp đưa hàng ngàn người nhập cảnh (kể cả nhập cảnh trái phép) vào các khu vực cách ly phòng, chống dịch bệnh COVID-19; tổ chức điều tra, khởi tố hàng chục vụ, hàng chục bị can về hành vi “Tổ chức môi giới cho người khác xuất cảnh, nhập cảnh trái phép”, “Tổ chức cho người khác trốn đi nước ngoài trái phép”, “Tổ chức cho người khác nhập cảnh Việt Nam trái phép”.
Do đó, không thể vin cớ những vụ đưa người nhập cảnh trái phép, gây tiềm ẩn dịch bệnh COVID-19 vào nội địa để thổi phồng thông tin, cho rằng đó là hệ quả do các lực lượng chức năng Biên phòng, Công an đã “ngó lơ” biên giới, thờ ơ, thiếu trách nhiệm. Một số bài viết trên mạng Internet mang tính quy kết, quy trách nhiệm lực lượng chức trách “phó mặc” rồi đòi đóng cửa biên giới.
Hành vi nhập cảnh trái phép, đưa người nhập cảnh trái phép vào Việt Nam được xử lý theo luật định
Khoản 5, Điều 17, Nghị định 167/2013 quy định: “Người nước ngoài nhập cảnh vào Việt Nam mà không được phép của cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam có thể bị phạt tiền 15-25 triệu đồng. Tùy theo mức độ vi phạm, người nhập cảnh trái phép còn bị áp dụng hình thức xử phạt trục xuất”.
Trong trường hợp đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi nhập cảnh trái phép mà còn tái phạm, cá nhân người nước ngoài có thể bị xử lý hình sự về tội “vi phạm quy định về xuất cảnh, nhập cảnh” theo Điều 347, Bộ luật Hình sự (BLHS) hiện hành. Hình phạt được áp dụng là phạt tiền 5-50 triệu đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.
Nếu còn có hành vi làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người khác, người nhập cảnh trái phép còn có thể bị xử lý hình sự về tội “Làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người” theo Điều 240, BLHS. Mức hình phạt tối đa cho tội này là 12 năm tù. Người đưa người nước ngoài nhập cảnh trái phép vào Việt Nam có thể chịu mức án cao nhất là 15 năm tù.
Thời gian qua, Công an các địa phương phối hợp Bộ đội Biên phòng đã bắt giữ, xử lý nhiều vụ người Trung Quốc nhập cảnh trái phép, phối hợp cơ quan chức năng áp dụng các biện pháp cách ly, phòng chống COVID-19.
Bên cạnh việc thực thi luật định đối với các trường hợp nhập cảnh trái phép, Việt Nam còn thực hiện đầy đủ các hiệp định, hiệp ước mà Việt Nam tham gia ký kết, trong đó có Hiệp định dẫn độ Việt Nam - Trung Quốc. Việc cơ quan Công an Việt Nam giao cho Trung Quốc số công dân trong một số vụ phạm pháp trước đây là tuân thủ Hiệp định dẫn độ mà Việt Nam và Trung Quốc đã ký kết.
Lợi dụng vấn đề này, một số tổ chức phản động cho rằng, việc dẫn độ đối với những người phạm pháp trong đợt dịch này là vi hiến. Thực tế, theo nguyên tắc pháp lý, việc dẫn độ người có hành vi phạm tội (hoặc đã bị kết tội) cho quốc gia khác được tiến hành dựa theo Luật Tương trợ tư pháp, các điều ước quốc tế song phương về tương trợ tư pháp, các điều ước đa phương về chống các loại tội phạm quốc tế…
Việc chúng ta tham gia ký kết các hiệp định, hiệp ước quốc tế xuất phát từ lợi ích quốc gia, dân tộc. Việt Nam là đối tác tin cậy, là thành viên có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế trước hết thông qua việc tôn trọng, tuân thủ luật pháp quốc tế, các hiệp định song phương và đa phương mà chúng ta ký kết. Vì vậy, việc quy kết Hiệp định dẫn độ Việt Nam - Trung Quốc vi hiến là sai lệch.
CHU XUÂN ĐẠI THẮNG (Học viện Chính trị, Bộ Quốc phòng)