Sáng 24/9 tại Hà Nội, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc chủ trì Hội nghị về các giải pháp thúc đẩy phát triển ngành cơ khí Việt Nam. Cùng dự có Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, lãnh đạo một số bộ, ngành và địa phương, các tổ chức quốc tế, các DN trong và ngoài nước. Hội nghị có sự tham dự của 155 nhà cơ khí nổi tiếng của Việt Nam, các học giả, hiệp hội trong nước và nước ngoài.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thăm các gian hàng giới thiệu sản phẩm ngành cơ khí Việt Nam. Ảnh: THỐNG NHẤT |
Theo báo cáo tại hội nghị, những năm gần đây, các ngành chế biến, chế tạo của nước ta chiếm tỷ trọng gần 40% trong tổng doanh thu thuần sản xuất kinh doanh của các DN, trong đó ngành cơ khí chiếm hơn 36% tổng số mã ngành cấp 5 của công nghiệp chế biến, chế tạo. Song, ngành cơ khí vẫn còn nhiều hạn chế về thị trường, trình độ khoa học - công nghệ, nguyên phụ liệu, nguồn nhân lực. Hiện tại, ngành cơ khí nước ta mới chỉ đáp ứng được khoảng 32% theo giá trị nhu cầu sản phẩm cơ khí trong nước.
Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao những ý kiến đóng góp của các chuyên gia, nhà cơ khí; cho rằng những ý kiến này sẽ được xem xét, tiếp thu trong quá trình xây dựng Nghị quyết của Chính phủ về phát triển ngành cơ khí - lĩnh vực công nghiệp nền tảng, là trụ cột của nền kinh tế.
Nhấn mạnh sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng qua các thời kỳ lịch sử dành cho ngành cơ khí, Thủ tướng đánh giá cao truyền thống ngành cơ khí Việt Nam với trình độ tay nghề cao, đội ngũ kỹ sư lành nghề, những người thợ cơ khí thông minh, sáng tạo, nhiều nhà máy lớn có bề dày lịch sử, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế xã hội đất nước.
Thủ tướng đánh giá, phần lớn các DN cơ khí trong nước đã vươn mình phát triển, nhất là khối DN tư nhân và DN FDI. Đây là bước chạy đà quan trọng để lĩnh vực công nghiệp quan trọng này của đất nước phát triển trong thời gian tới. Song, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng chỉ rõ sự khác biệt trong phát triển cơ khí. Có địa phương rất quan tâm và thành công nhưng cũng có địa phương “bỏ bẵng” lĩnh vực này. Bên cạnh đó, ở một số mặt, ngành cơ khí Việt Nam còn bất cập như: mẫu mã, công nghệ, tổ chức thị trường chưa xứng tầm với thị trường 100 triệu dân đang hội nhập mạnh mẽ.
Để thúc đẩy ngành cơ khí Việt Nam phát triển mạnh mẽ hơn trong kỷ nguyên mới và hội nhập quốc tế, Thủ tướng đề nghị: “Trước hết phải có khát vọng và tâm huyết cho kinh tế và cơ khí Việt Nam để tăng giá trị trong chuỗi toàn cầu”. Đặc biệt, ngành cơ khí phải xác định rõ nét thị trường, phân khúc thị trường trong nước, ngoài nước. Từ đó, ngành cơ khí Việt Nam cần có các chính sách vĩ mô phù hợp, kèm theo, nhất là về thuế và lãi suất để hỗ trợ ngành cơ khí tốt hơn.
Cụ thể, Thủ tướng chỉ đạo, phải tập trung phát triển cơ khí ô tô và hệ sinh thái sản phẩm từ ngành công nghiệp ô tô Việt Nam. Việt Nam muốn thành công phải phát triển công nghiệp ô tô, bởi đây là lĩnh vực có giá trị gia tăng rất lớn, Thủ tướng yêu cầu phải có quy hoạch, phân công chi tiết về vấn đề này.
Bên cạnh đó, phải phát triển công nghiệp chế biến, công nghệ cơ khí phục vụ nông nghiệp. Bởi hiện tại việc thất thoát sau thu hoạch trong nông nghiệp Việt Nam còn lớn, lao động trong ngành nông nghiệp có số lượng cao nhưng năng suất lao động thấp do khâu cơ giới hóa còn hạn chế.
Vấn đề thứ 2 được Thủ tướng chỉ đạo là tạo dựng thị trường cho DN cơ khí phát triển; trong đó Nhà nước đóng vai trò “bà đỡ”; tạo điều kiện cho DN sản xuất, lắp ráp khâu cuối cùng. Đặc biệt, DN cơ khí phải chú trọng những sản phẩm cơ khí tiềm năng. Thủ tướng cũng đề nghị các cơ quan hữu quan phải nghiên cứu lại chính sách hỗ trợ để DN trong nước tham gia các công trình trong nước; sửa đổi quy định đấu thầu, nâng cao tỷ lệ sử dụng vật tư hàng hóa trong nước; tạo thị trường cho DN cơ khí trong nước phát triển phù hợp với quy định hiện hành và thông lệ quốc tế.
Đặc biệt, Thủ tướng yêu cầu các địa phương phải chủ động thu hút DN cơ khí trong nước và nước ngoài vào địa bàn của mình; có chính sách tạo điều kiện cụ thể để phát triển cơ khí phục vụ sản xuất.
“Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ luôn đồng hành với những DN cơ khí có khát vọng vươn tới những tầm cao, tận dụng thời cơ, điều kiện tốt để chiếm lĩnh đỉnh cao của khoa học và công nghệ, đỉnh cao của sản phẩm. Chính phủ sẽ tiếp tục lắng nghe ý kiến của các DN cơ khí trong nước và nước ngoài để cùng nhau phát triển”, Thủ tướng kết luận.
QUANG VŨ