Không phải ngẫu nhiên mà Bác Hồ chọn thời điểm 9 giờ - giờ đẹp nhất trong những ngày tháng năm nhân dịp sinh nhật của mình để viết tài liệu “Tuyệt đối bí mật”. Và càng không phải ngẫu nhiên khi những lời để lại đầy ý tưởng sâu xa lại được Người sắp đặt theo trình tự: Trước hết nói về Đảng, rồi đến đoàn viên thanh niên, nhân dân, cuộc kháng chiến chống Mỹ, phong trào cộng sản quốc tế và cuối cùng dành vài dòng cho việc riêng.
 |
| Đồng chí Nguyễn Văn Trình, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh trao Huy hiệu 70 năm tuổi Đảng cho đồng chí Phan Viết Thành (Đảng bộ phường Phước Nguyên, TP.Bà Rịa) dịp 2-9-2018. |
Trước hết nói về Đảng
Thời điểm Người viết và hoàn chỉnh Di chúc, từ ngày 10-5-1965 đến ngày 10-5-1969, đấy là khoảng thời gian cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước bước vào giai đoạn gay go, ác liệt nhất. Với tư duy và tầm nhìn sâu rộng, việc đầu tiên Người chưa nói đến cuộc kháng chiến, mà “Trước hết” lại bàn về Đảng. Khi sắp phải đi xa, còn quá nhiều việc Đảng, việc nước, việc dân phải quan tâm, nhưng có lẽ điều làm Người lo lắng, trăn trở, day dứt nhất vẫn là về Đảng.
Cuộc kháng chiến chống Mỹ chắc chắn sẽ thắng lợi, nước nhà nhất định sẽ thống nhất và cùng xây dựng chế độ XHCN. Người nhận rõ: Khi đất nước chuyển sang thời bình, muốn hoàn thành thắng lợi “Xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh” thì trước hết phải bàn về Đảng coi trọng công tác xây dựng Đảng. Bởi từ thực tiễn và thông qua hoạt động thực tiễn giúp Người đúc rút chân lý: “Đảng có mạnh thì cách mạng mới thành công”.
Đảng vừa có trọng trách lãnh đạo, vừa là người đầy tớ trung thành của nhân dân. Để Đảng hoàn thành sứ mệnh cao cả đó, nhất thiết phải thường xuyên quan tâm, chăm lo xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức. Với trí tuệ nhạy cảm, Người không chỉ cảnh báo mà còn chỉ ra những việc cần phải đề phòng và đặc biệt chú trọng trong công tác xây dựng Đảng. Người dặn: Đoàn kết thống nhất là vấn đề cực kỳ quan trọng, do vậy “Phải giữ gìn sự đoàn kết nhất trí của Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình”; “Trong Đảng thực hành dân chủ rộng rãi, thường xuyên và nghiêm chỉnh tự phê bình và phê bình”; đảng viên của Đảng là những người cùng chung mục tiêu, lý tưởng, chí hướng, sống “Phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau”. Cần tập trung sức lực, trí tuệ, tâm huyết của toàn Đảng, toàn dân phấn đấu xây dựng Đảng để: “Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân”.
Việc cần phải làm trước tiên là chỉnh đốn lại Đảng
Tháng 5-1968, Người bổ sung 6 trang viết tay vào Di chúc. Người đi sâu, căn dặn nội dung cụ thể hơn: “Theo ý tôi, việc cần phải làm trước tiên là chỉnh đốn lại Đảng”.
Người nhìn thấy trước tương lai: Đất nước sẽ từ chiến tranh sang hòa bình, từ chiến đấu sang xây dựng, Đảng sẽ trở thành Đảng cầm quyền trên phạm vi cả nước. Trong hoàn cảnh, điều kiện lịch sử mới, một mặt Người đã tiên lượng được nguy cơ có thể dẫn đến sự tồn vong của Đảng: Trong Đảng dễ nảy sinh căn bệnh quan liêu, xa dân, tự mãn, kiêu ngạo, tham ô, hủ hóa, lãng phí, tha hóa vì quyền lực, chủ nghĩa cá nhân, lợi ích cục bộ, địa phương... Mặt khác, cách mạng thành công, Người nhận thấy được tất cả nhiệm vụ: Hàn gắn vết thương chiến tranh, khôi phục và mở rộng các ngành kinh tế, phát triển công tác y tế, sửa đổi chế độ giáo dục, chăm lo và nâng cao đời sống nhân dân, xây dựng nước nhà đàng hoàng hơn, to đẹp hơn… Đó là nhiệm vụ “rất to lớn, nặng nề và phức tạp”. Đảng sẽ phải gánh vác trọng trách nặng nề, thử thách cam go sau chiến tranh: “Phải chống lại những gì đã cũ kỹ, hư hỏng, để tạo ra những cái mới mẻ, tốt tươi”. Người dặn: “Để giành lấy thắng lợi trong cuộc chiến đấu khổng lồ này” không còn con đường nào khác Đảng phải thật sự “là đạo đức, là văn minh, lương tâm, trí tuệ, danh dự” của thời đại. Chỉnh đốn lại Đảng theo Người nhằm mục đích: “Làm cho mỗi đảng viên và đoàn viên, mỗi chi bộ đều ra sức làm tròn nhiệm vụ Đảng giao phó cho mình, toàn tâm toàn ý phục vụ nhân dân. Làm được như vậy, thì dù công việc to lớn mấy, khó khăn mấy chúng ta cũng nhất định thắng lợi”. Ngược lại, không chỉnh đốn Đảng, thì Đảng sẽ mất vai trò lãnh đạo và sự nghiệp cách mạng sẽ thất bại.
Di chúc mãi là nguồn sáng dẫn đường xây dựng Đảng lớn mạnh
Tư tưởng xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong Di chúc đã là nguồn sáng và mãi vẫn là nguồn sáng soi đường, dẫn lối cho nhiệm vụ xây dựng Đảng. Qua các kỳ Đại hội, Đảng đều xác định công tác xây dựng Đảng có vị trí quan trọng hàng đầu, là “nhiệm vụ then chốt”. Sau mỗi Đại hội, nhiều nghị quyết chuyên đề bàn về xây dựng và chỉnh đốn lại Đảng được ban hành và thực hiện: Nghị quyết TW6, lần hai, khóaVIII; Nghị quyết TW4, khóa XI; Nghị quyết TW4, khóa XII, Quy định về trách nhiệm nêu gương... Ba năm triển khai Nghị quyết Đại hội XII, nhiều dấu ấn tích cực, mạnh mẽ, quyết liệt trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng làm cho toàn Đảng cảm nhận yên tâm, phấn khởi hơn; được cả dân tộc thừa nhận, đồng tình; toàn dân ủng hộ, hoan nghênh; Đảng đang dần lấy lại được niềm tin của nhân dân.
Nhưng càng soi vào Di chúc, càng cảm nhận chúng ta đang có lỗi với Bác, bởi nhiều việc chưa làm được như Người yêu cầu và mong muốn. Công tác tổng kết, nghiên cứu lý luận nhiều mặt chưa theo kịp thực tiễn; nguyên tắc tập trung dân chủ ở một số tổ chức cơ sở Đảng còn bị xem nhẹ; tự phê bình và phê bình chưa trở thành quy luật tồn tại và phát triển của Đảng; dân chủ nhiều nơi còn hạn chế; bức xúc hơn tình trạng suy thoái, tự diễn biến, tự chuyển hóa, tham nhũng, lãng phí, quan liêu, thiếu gương mẫu, nói không làm, hứa với dân không thực hiện của một bộ phận cán bộ, đảng viên chưa được đẩy lùi. Thanh danh, uy tín của Đảng bị giảm sút, nguy cơ tồn vong của Đảng, của chế độ vẫn còn hiện hữu.
Tư tưởng xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn mang tính thời sự, tươi mới và tràn đầy sức sống. Cán bộ, đảng viên và nhân dân cần tiếp tục nghiên cứu, quán triệt để chuyển hóa thành tình cảm, ý chí và hành động tự nguyện, thiết thực; góp phần ngăn chặn, đẩy lùi nguy cơ, xây dựng Đảng thật sự trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu trong thời kỳ mới.
NGUYỄN QUANG PHI