Đổi mới để đánh giá, phân loại đảng viên thực chất hơn

Vào dịp cuối năm, tổ chức Đảng, đảng viên đều thực hiện kiểm điểm, đánh giá, phân loại tập thể, cá nhân. Đây là công việc định kỳ, quan trọng trong công tác xây dựng Đảng, nhưng đang đặt ra một số vấn đề cần phải khắc phục, sửa đổi.

Đồng chí Mai Ngọc Thuận, Bí thư Thành ủy Vũng Tàu tiếp xúc với các hộ dân phường 11, TP. Vũng Tàu về vấn đề thu hồi đất. Ảnh: THANH NGA

Những năm gần đây, việc kiểm điểm, đánh giá, phân loại đảng viên đã có nhiều tiến bộ. Tuy nhiên, không ít nơi thực hiện công tác này vẫn còn chiếu lệ, qua loa, đại khái; Bệnh thành tích vẫn tồn tại ở nhiều chi bộ; Tổ chức kiểm điểm, phân loại đảng viên còn mang tính hình thức “dĩ hòa vi quý”, “làm cho xong chuyện” để “cả làng cùng vui”; Công tác kiểm tra, thẩm định kết quả đánh giá, phân loại đảng viên của cấp có thẩm quyền chưa thường xuyên, chưa hiệu quả. Cho dù kết quả phân loại tỷ lệ đảng viên hoàn thành tốt nhiệm vụ giảm xuống, đảng viên không hoàn thành nhiệm vụ tăng lên, nhưng vẫn chưa phản ánh đúng thực chất của chất lượng đảng viên trong thực tế. Kết quả phân loại đang mâu thuẫn với đánh giá của Đảng: “Một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, tự diễn biến, tự chuyển hóa”.

Thực trạng trên đòi hỏi, để đánh giá, phân loại đảng viên đúng thực chất cần kiên quyết đổi mới, chấn chỉnh, tập trung vào các vấn đề sau:

Thứ nhất: Cấp ủy Đảng các cấp, đặc biệt là chi ủy phải nghiên cứu kỹ hướng dẫn đánh giá phân loại tổ chức Đảng, đảng viên. Bởi sau Hội nghị lần thứ Bảy, Ban Chấp hành khóa XII, Đảng có nhiều quan điểm đổi mới về đánh giá cán bộ, đảng viên, do vậy sẽ có nhiều thay đổi về nội dung, quy trình, cách tiến hành đánh giá, phân loại so với những năm trước đây. Nhưng điều quan trọng là cần quán triệt để tất cả đảng viên nhận thức sâu sắc: Việc kiểm điểm, nhận xét, đánh giá, phân loại đảng viên giúp từng đảng viên tự soi mình, soi đồng chí mình vào nhiệm vụ, quy định của Đảng để thấy hết ưu điểm, hạn chế, khuyết điểm, sai lầm, từ đó có biện pháp phát huy ưu điểm, sửa chữa khuyết điểm. “Tự phê bình là thang thuốc cứu mình, phê bình là thang thuốc cứu đồng chí mình”, đó là mục đích cao nhất của công tác đánh giá, phân loại đảng viên như lời Bác Hồ căn dặn.

Thứ hai: Đánh giá, phân loại đảng viên sát đúng hay chưa sát đúng, trước hết lệ thuộc vào sự tự giác kiểm điểm của đảng viên. Cấp ủy phải chỉ đạo đảng viên sát sao, quyết liệt và bản thân đảng viên phải đề cao trách nhiệm, tự giác, trung thực, nghiêm túc trong viết bản tự kiểm điểm. Đã đến lúc không thể chấp nhận những bản kiểm điểm chung chung, chỉ liệt kê thành tích, né tránh khuyết điểm; mà yêu cầu phải cụ thể, nói hết, nói rõ những hạn chế, yếu kém của mình. Nội dung kiểm điểm của đảng viên phải toàn diện, nhưng quan trọng hơn là phải dũng cảm dám nhận và có thái độ cầu thị đối với những hạn chế về phẩm chất, năng lực, phong cách, văn hóa ứng xử…Từ đó tự đề ra giải pháp, lộ trình phấn đấu khắc phục, sửa chữa phù hợp với từng cá nhân.

Thứ ba: Đánh giá đảng viên phải dựa trên nhiều kênh thông tin: Thông tin từ chính bản thân đảng viên, từ các cấp quản lý đảng viên, từ đảng viên trong chi bộ, từ quần chúng và tổ chức Đảng nơi đảng viên cư trú. Hơn ai hết, quần chúng nhân dân là những người hiểu rõ đảng viên, kể cả những mặt tốt, chưa tốt và cả những sai phạm. Việc phát huy vai trò của quần chúng nhân dân là rất quan trọng, vậy mà nhiều chi bộ cơ quan, đơn vị, tổ dân phố, thôn ấp chưa tổ chức lấy ý kiến của quần chúng nhân dân trước khi đánh giá, phân loại. Để đánh giá đúng phẩm chất, năng lực, phong cách của đảng viên, thiết nghĩ vấn đề này phải được điều chỉnh và khắc phục ngay. Cuối hàng năm, chi ủy nơi đảng viên cư trú có phiếu nhận xét gửi chi ủy nơi đảng viên công tác theo Quy định 76-QĐ/TW, ngày 15-6-2000 quy định về việc đảng viên đang công tác ở các cơ quan, DN, đơn vị sự nghiệp thường xuyên giữ mối liên hệ với chi ủy, đảng ủy cơ sở và gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân nơi cư trú. Phiếu đánh giá có ba nội dung và thực tế cho thấy, bí thư chi bộ nơi cư trú chỉ ghi chữ “tốt”, “chưa tốt” hoặc là đánh dấu nhân vào ô để trống “tốt”, “chưa tốt” theo nội dung tương ứng. Tuyệt đại đa số đảng viên đều nhận được phiếu đánh giá các nội dung về mình là “tốt”. Văn bản nhận xét chung chung như vậy không có ý nghĩa. Tốt, chưa tốt phải cụ thể, đó là chưa kể tình trạng nhiều nơi chỉ là bí thư chi bộ nhận xét chứ không phải là ý kiến của tập thể cấp ủy chi bộ! Cần thay đổi nội dung phiếu đánh giá và cách đánh giá của chi ủy nơi đảng viên cư trú để những thông tin này là một trong những căn cứ quan trọng góp phần đánh giá thực chất đảng viên.

Thứ tư: Tinh thần tự phê bình và phê bình trong đánh giá, phân loại đảng viên nhìn chung còn nể nang, né tránh, ngại va chạm. Nhiều chi bộ, sau khi đảng viên báo cáo kiểm điểm không ai có ý kiến và nhất trí thông qua theo kiểu “dễ người, dễ ta”. Điều đó đã làm cho đảng viên không nhận ra khuyết điểm của mình, vì thế  đảng viên không có biện pháp đúng để phấn đấu tiến bộ. Khắc phục tình trạng đó, không ai khác ngoài trách nhiệm của cấp ủy, đứng đầu là bí thư. Cấp ủy và bí thư chi bộ phải đề cao tính chiến đấu, tính Đảng, gương mẫu, tiên phong trong tự phê bình mình và phê bình đồng chí mình; mở rộng dân chủ, biết biểu dương, khích lệ, khuyến khích đảng viên đấu tranh theo tinh thần “phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau”; phải có thái độ thẳng thắn, nghiêm khắc phê phán những đảng viên “mũ ni che tai”, “thấy đúng không ủng hộ, thấy sai không đấu tranh”.

Thứ năm: Đánh giá, phân loại đảng viên cần phải xem như một đợt sinh hoạt chính trị. Cấp ủy cấp trên trực tiếp phải cử cán bộ xuống dự, theo dõi, chỉ đạo để đảm bảo tính giáo dục, tính chiến đấu và tính Đảng. Nếu thấy kết quả phân loại đảng viên bất thường thì cấp có thẩm quyền cần tổ chức kiểm tra ngay. Nếu thực hiện chưa đúng phải kiên quyết chỉ đạo đánh giá, phân loại lại cho đúng; nếu thực hiện sai quy định thì kiên quyết hủy kết quả và  kiểm điểm, xử lý những tổ chức, cá nhân vi phạm một cách nghiêm minh.

Đánh giá, phân loại đảng viên trung thực, chính xác sẽ giúp đảng viên có ý thức, biện pháp đúng trong quá trình học tập, rèn luyện, tu dưỡng để hoàn thiện mình. Điều đó góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, bởi “Đảng mạnh là do chi bộ tốt, chi bộ tốt là do đảng viên đều tốt”.

NGUYỄN QUANG PHI