Các điều kiện để được hưởng chính sách đặc xá

Hỏi: Tôi có người thân đang chấp hành án phạt tù, xin cho biết các điều kiện để được hưởng đặc xá, được tha tù trước thời hạn.

(Lê Thị Mai - TP.Bà Rịa)

Trả lời: Theo quy định của Luật Đặc xá số 30/2018/QH14, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2019: “Đặc xá là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt”.

Chính phủ đã ban hành Nghị định số 52/2019/NĐ-CP, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/8/2019 “Quy định chi tiết một số điều của Luật Đặc xá”. Theo đó, các điều kiện của người được đề nghị đặc xá như sau:

Người bị kết án phạt tù có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt và được xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt theo quy định của pháp luật về thi hành án hình sự. Người bị kết án phạt tù đã thi hành xong nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác theo bản án, quyết định của Tòa án; Có quyết định đình chỉ thi hành án của Thủ trưởng cơ quan thi hành án dân sự có thẩm quyền; Có văn bản đề nghị của người được thi hành án hoặc đại diện hợp pháp của người được thi hành án về việc không phải thi hành nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác theo bản án, quyết định của Tòa án đối với tài sản không thuộc sở hữu Nhà nước. Người bị kết án phạt tù đã thi hành được một phần nghĩa vụ tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác nhưng do lâm vào hoàn cảnh kinh tế đặc biệt khó khăn thuộc trường hợp chưa có điều kiện thi hành tiếp phần còn lại.

Người bị kết án phạt tù đã có hành động giúp trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện, cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự phát hiện, truy bắt, điều tra, xử lý tội phạm; Cứu được tính mạng người khác hoặc tài sản lớn (có giá trị từ 50 triệu đồng trở lên) của Nhà nước, của tập thể, của công dân trong thiên tai, hỏa hoạn; Có những phát minh, sáng kiến có giá trị lớn hoặc thành tích đặc biệt xuất sắc khác được trại giam, trại tạm giam, cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện xác nhận.

Người bị kết án phạt tù đang mắc bệnh hiểm nghèo (ung thư giai đoạn cuối, liệt, lao nặng kháng thuốc, xơ gan cổ trướng, bệnh HIV giai đoạn lâm sàng IV…) không tự phục vụ bản thân, nguy cơ tử vong cao. Người bị kết án phạt tù có hoàn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn và bản thân là lao động duy nhất trong gia đình.

Luật gia: THANH MAI