Từ 15/10 tới đây, hoạt động buôn bán hàng “xách tay” sẽ bị xử phạt nặng theo Nghị định 98/2020/NĐ-CP (Nghị định 98), quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Theo Nghị định 98, hàng nhập lậu gồm: hàng thuộc danh mục cấm nhập khẩu hoặc tạm ngừng nhập khẩu; hàng nhập khẩu không có giấy phép nhập khẩu, không đi qua cửa khẩu quy định, không làm thủ tục hải quan hoặc gian lận số lượng, chủng loại hàng hóa khi làm thủ tục hải quan. Ngoài ra, hàng hóa nhập khẩu lưu thông trên thị trường không có hóa đơn, chứng từ kèm theo... cũng được xếp vào diện hàng lậu.
Căn cứ vào quy định trên, hàng xách tay không có hóa đơn, chứng từ như quy định, không làm thủ tục hải quan... cũng là hàng hóa nhập lậu. Nghị định 98 quy định, cá nhân kinh doanh hàng nhập lậu sẽ bị phạt 500 ngàn - 50 triệu đồng, tùy giá trị hàng hóa nhập lậu. Trong đó, mức phạt cao nhất là 50 triệu đồng được áp dụng với hành vi buôn lậu hàng có giá trị từ 100 triệu đồng trở lên.
Đặc biệt, với hàng hóa nhập lậu là hàng cấm, hàng thực phẩm, phụ gia thực phẩm, chất bảo quản thực phẩm, trang thiết bị y tế, thuốc phòng bệnh và thuốc... gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người sử dụng, có giá trị dưới 100 triệu đồng hoặc từ 100 triệu đồng mà không bị truy cứu trách nhiệm hình sự thì sẽ bị xử phạt tối đa 100 triệu đồng đối với cá nhân và 200 triệu đồng đối với tổ chức.
Thời gian qua, đánh vào tâm lý của nhiều người tiêu dùng thích dùng hàng ngoại giá rẻ, xu hướng kinh doanh các mặt hàng thời trang, hóa mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, sữa… xách tay từ nước ngoài về ngày càng mở rộng qua nhiều hình thức, nhất là các kênh bán hàng trực tuyến, mạng xã hội.
Về bản chất, hàng xách tay chính là hàng lậu. Cách gọi “hàng xách tay” xuất phát từ giới kinh doanh và đây là cách gọi thông dụng ngoài thị trường. Tâm lý nhiều người là thích hàng xách tay bởi quan niệm đây là sản phẩm chất lượng cao, chính hãng, giá “mềm” do không phải chịu thuế. Tuy nhiên, trên thực tế, thị trường hàng xách tay còn tồn tại nhiều vấn đề phức tạp. Các sản phẩm này người tiêu dùng thường khó kiểm tra được nguồn gốc, xuất xứ, thẩm định chất lượng... Do đó, khi mua hàng xách tay đồng nghĩa với việc người tiêu dùng bước vào một thỏa thuận giao dịch khá bất lợi và mang tính may rủi. May thì được sản phẩm tốt, phù hợp; rủi thì gặp phải sản phẩm kém chất lượng hoặc nguy cơ hàng gian, hàng giả cao...
Ngoài ra, với nhóm hàng thời trang thì hàng xách tay phổ biến là những đợt mua hàng sales (giảm giá) của các thương hiệu nổi tiếng rồi về bán lại cho khách với giá rẻ. Lợi dụng điều này, có trường hợp người bán đã trà trộn cùng những loại hàng nhái, hàng kém chất lượng để bán cho khách dưới mác “hàng xách tay giảm giá”. Đặc biệt đối với những trường hợp người mua hàng qua mạng, nhất là các loại hàng hóa xách tay, người tiêu dùng có thể đánh cược với những rủi ro lớn, rất khó kiểm soát, kiểm tra chất lượng. Điển hình như trong tháng 8 vừa qua, lực lượng chức năng của tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu đã kiểm tra, phát hiện và niêm phong 1 kho hàng khủng chứa hàng nghìn sản phẩm nhái các thương hiệu nổi tiếng thế giới trị giá hàng tỷ đồng tại địa bàn huyện Long Điền. Khi kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện nhiều mặt hàng là kính mắt, túi xách, va li, giày, dép, quần áo… nhái các nhãn hiệu nổi tiếng thế giới như Gucci, Chanel, Hermès…
Vì vậy với việc sắp tới đây hàng xách tay sẽ bị xử phạt nặng và bị xem là hàng lậu nếu không có hóa đơn, chứng từ theo quy định sẽ góp phần hạn chế tình trạng hàng giả, hàng nhái, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ. Qua đó góp phần bảo vệ lợi ích của người tiêu dùng, nhất là trong thời điểm Tết Nguyên đán gần cận kề.
PHƯƠNG ANH