Mấy ngày qua, người tiêu dùng tỏ ra lo lắng trước việc thị trường khan hiếm thịt heo và giá thịt heo tăng mạnh. Tình hình “căng” đến mức Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Trưởng Ban Chỉ đạo điều hành giá đã phê bình và yêu cầu Bộ NN-PTNT nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm; đồng thời chịu trách nhiệm toàn diện trước Thủ tướng Chính phủ về việc thiếu hụt thịt heo, giá tăng cao ảnh hưởng đến đời sống nhân dân, tình hình kinh tế vĩ mô.
Chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ là cần thiết khi mà còn hơn 1 tháng nữa thị trường Tết khởi động, những hành vi “làm giá” mặt hàng thịt heo cũng như nạn hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng xuất hiện, ảnh hưởng tiêu cực tới tâm lý mua sắm của NTD.
Theo kế hoạch, từ 15/12/2019 đến 25/3/2020, Ban Chỉ đạo liên ngành Trung ương về an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) sẽ tiến hành kiểm tra tại 12 tỉnh, thành phố trọng điểm, nhằm bảo đảm ATVSTP trong dịp Tết Canh Tý 2020. Cùng thời điểm, đoàn thanh tra liên ngành các tỉnh, thành cũng vào cuộc, ráo riết kiểm tra các chợ đầu mối, siêu thị, các doanh nghiệp sản xuất, tập trung vào các nhóm sản phẩm tiêu thụ có yếu tố nguy cơ cao trong dịp Tết và lễ hội như thịt và các sản phẩm từ thịt, rau củ quả, bánh mứt, rượu bia, phụ gia thực phẩm. Người tiêu dùng đánh giá cao nỗ lực này của các cơ quan chức năng, đồng thời trông đợi ngành công thương, lực lượng quản lý thị trường theo dõi sát diễn biến giá cả, chủ động rà soát, cân đối cung cầu để bình ổn thị trường bảo đảm nhu cầu mua sắm Tết của người dân
Năm nào cũng vậy, cứ đến dịp Tết là thực phẩm kém chất lượng được dịp “tung hoành”. Tết Canh Tý 2020 cũng không ngoại lệ. Trong một rừng hàng hóa đa dạng về chủng loại và kiểu dáng, người ta dễ bắt gặp nhiều loại hàng Tết trong tình trạng “ba không”: Không nguồn gốc, không nhãn mác, không hạn sử dụng. Các mặt hàng truyền thống như giò, chả, bánh mứt… chủ yếu vẫn được sản xuất theo kiểu thủ công truyền thống nhỏ lẻ, sử dụng phụ gia, đặc biệt là phẩm màu độc hại, quá liều lượng cho phép, không bảo đảm chất lượng, khó kiểm soát chặt chẽ. Nhiều cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm nằm ngoài tầm quản lý của cơ quan chức năng khiến cho thị trường vẫn lọt nhiều loại thực phẩm không sạch… Đặc biệt, hàng nội tạng gia súc, gia cầm ngoại nhập cũng được tuồn vào với số lượng lớn khiến nguy cơ mất ATVSTP dịp Tết lại càng cao.
Thực tế cho thấy cứ kiểm tra là có vi phạm. Trong những tháng cuối năm, cận Tết, cơ quan chức năng đã phát hiện nhiều vụ thịt bẩn, thịt thối được vận chuyển với số lượng lớn, trong mứt Tết nhung nhúc dòi, bọ… Thế nhưng, chính lãnh đạo Cục An toàn vệ sinh thực phẩm, Bộ Y tế cũng phải thừa nhận, việc kiểm tra, kiểm soát của cơ quan chức năng chưa thực sự hiệu quả. Ngay như nguồn thịt bẩn mà cơ quan chức năng bắt giữ được chỉ chiếm chưa tới phân nửa so với con số thực tế. Hàng ngày, trên tuyến QL1A, thịt bẩn, nội tạng, phụ phẩm gia súc, gia cầm vẫn được vận chuyển từ Bắc vào Nam. Mức xử phạt cao nhất với các vi phạm trong lĩnh vực này chưa đủ để các đối tượng kinh doanh mặt hàng này ngán ngại, chùn bước. Chính cách xử phạt chủ yếu vẫn dựa vào hành vi mà không dựa vào giá trị hàng hóa là nguyên nhân khiến cho nạn kinh doanh thực phẩm bẩn còn đất sống.
Tăng cường kiểm tra không để xảy ra tình trạng đầu cơ, găm hàng, tung tin thất thiệt làm tăng giá bất hợp lý gây ảnh hưởng đến sản xuất và đời sống nhân dân trong dịp cuối năm 2019 và dịp Tết Nguyên đán Canh Tý 2020 là trách nhiệm của các bộ, ngành chức năng và các địa phương. Việc ra quân kiểm tra ATVSTP dịp Tết sẽ giúp người tiêu dùng thận trọng và có ý thức hơn trong lựa chọn hàng hóa, phát hiện, kịp thời phản ánh cho cơ quan chức năng các trường hợp vi phạm, mặt khác nó cũng có ý nghĩa khuyến cáo, răn đe các cơ sở sản xuất, kinh doanh vì lợi nhuận mà bất chấp sự an toàn của người tiêu dùng. Người tiêu dùng cũng trông đợi các ngành chức năng chủ động những giải pháp, những phương án hiệu quả bảo đảm bình ổn thị trường khi có biến động bất thường, tất nhiên gắn việc bình ổn thị trường với việc triển khai thực hiện cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” lại càng tốt.
Về phía mình, người tiêu dùng hãy chủ động tìm hiểu, lựa chọn những sản phẩm bảo đảm chất lượng khi đi mua sắm.
Hãy là người tiêu dùng thông minh! Lời khuyên đó rất hữu ích với mọi người khi đi chợ Tết!
HẢI LĂNG