Kỳ 1: “Ruồi bay không lọt” nhưng vẫn dễ dàng trốn thoát
Ngày 12/1/2018, Sở Cảnh sát TP.San Francisco, bang California, Mỹ, bất ngờ công bố cho báo chí một lá thư mà họ nhận được từ năm 2013. Người viết thư này là John Anglin, án tù 15 năm vì tội cướp ngân hàng và cũng là 1 trong 3 phạm nhân đã trốn thoát khỏi nhà tù Alcatraz, được coi là kiên cố nhất nước Mỹ vào ngày 11/6/1962. Trong thư, Anglin cho biết mình đã 83 tuổi, đang bị ung thư đồng thời đề nghị nếu cảnh sát thông báo công khai trên truyền hình rằng ông ta sẽ không phải vào tù trở lại và được chữa bệnh thì sẽ ra đầu thú…
 |
| Toàn cảnh nhà tù Alcatraz. |
LỊCH SỬ ALCATRAZ VÀ NHỮNG TÙ NHÂN CỘM CÁN
Nằm biệt lập trên một hòn đảo trong vịnh San Francisco, bang California, Mỹ, bao quanh là vùng nước biển lạnh, nhiệt độ không bao giờ vượt quá 160C vào mùa hè cùng những dòng hải lưu chảy xiết, Alcatraz bắt đầu khởi công xây dựng năm 1910 và hoàn thành năm 1012 trên nền một nhà tù cũ. Đến năm 1934, nó được đặt dưới quyền kiểm soát của Văn phòng Trại giam Liên bang, là nơi giam giữ những tù nhân nguy hiểm nhất nước Mỹ, đồng thời được coi là nơi “không thể vượt ngục” bởi cách thiết kế khép kín và hệ thống canh phòng cực kỳ nghiêm ngặt.
Ấy vậy mà đêm 11/6/1962, 3 tù nhân cộm cán gồm Frank Lee Morris, John Anglin và Clarence Anglin (là hai anh em ruột) đã trốn thoát. Đến tận bây giờ, Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) vẫn chưa tìm thấy họ và lệnh truy nã họ vẫn còn hiệu lực. Trước đó, đã từng có 14 vụ vượt ngục với tổng cộng 36 tù nhân nhưng 23 người bị bắt khi chưa ra khỏi hàng rào, 6 bị bắn chết, 2 chết đuối tìm thấy xác. 5 người còn lại cũng được coi là đã chết đuối.
Frank Lee Morris sinh ngày 21/1/1926 tại Washington D.C. Năm 13 tuổi, Morris bị bắt vì tàng trữ chất ma túy và cướp có vũ trang. 18 tuổi, vài ngày sau khi ra khỏi trường giáo dưỡng, Morris lại tham gia một vụ cướp ngân hàng tại TP.Miami Beach, bang Florida. Bị kết án 15 năm và bị giam ở nhà tù tiểu bang Lousiana nhưng ở tù được 10 năm, Morris trốn thoát.
Một năm sau khi trốn thoát, Morris đột nhập nhà riêng của một tỉ phú ngành kinh doanh xe hơi ở San Francisco để trộm cắp tài sản. Bị bắt và lần này, Morris được đưa vào nhà tù Alcatraz với số tù AZ 1441.
Cũng như Frank Lee Morris, anh em John Anglin (sinh ngày 2/5/1930) và Clarence Anglin (sinh ngày 11/5/1931) đều có quá khứ bất hảo. Lúc mới 14 tuổi, John rủ Clarence tham gia cướp ngân hàng nhưng không bị truy tố vì ngoài việc chẳng lấy được đồng nào do ngân hàng đã đến giờ đóng cửa, tất cả tiền đã chuyển xuống két sắt dưới hầm thì khẩu súng mà họ dùng trong vụ cướp là súng đồ chơi trẻ con.
Năm 28 tuổi, một lần nữa John lại rù Clarence cướp ngân hàng Columbia, bang Alabama. Bị bắt, John lĩnh án 15 năm tù còn Clarence lĩnh án 20 năm vì trên tay Clarence có khẩu tiều liên Thompson! Sau một thời gian thụ hình tại nhà tù tiểu bang Lavenworth, Florida, cả hai được chuyển đến nhà tù liên bang Alcatraz với số tù lần lượt là AZ 1476 và AZ 1485.
Trong vụ vượt ngục Alcatraz, cũng cần phải nhắc đến một nhân vật nữa, đó là Allen Clayton West. Sinh ngày 25/3/1929, West đi tù vì tội trộm ô tô, xảy ra vào năm 1955. Tại nhà tù tiểu bang Florida, West âm mưu đào thoát nhưng bị phát giác rồi bị chuyển sang Alcatraz với số tù AZ 1335. Khi Morris và anh em Anglin tổ chức trốn, West tham gia nhưng đến phút cuối cùng, anh ta ở lại. Mãn án, West lại bị bắt và đi tù thêm 20 lần nữa cũng vì hành vi trộm cắp.
 |
| 4 chiếc đầu được nhóm vượt ngục chế tạo nhằm đánh lừa quản giáo. |
KẾ HOẠCH VƯỢT NGỤC ALCATRAZ
Dù chuyển đến Alcatraz vào các thời điểm khác nhau, nhưng số phận ngẫu nhiên đã khiến Morris, anh em Anglin và West lại ở trong những phòng giam liền kề. Ý định vượt ngục xuất hiện vào đầu tháng 12/1961, khi Morris tình cờ nhặt được vài lưỡi cưa sắt đã gãy trong một lần ra sân tắm nắng. Lúc vụ vượt ngục xảy ra, qua điều tra FBI biết rằng những lưỡi cưa ấy do các thợ sắt sữa chữa hàng rào an ninh ở khu vực giam giữ những tù nhân đặc biệt nguy hiểm, đã vô tình vứt bỏ không đúng nơi quy định.
Sau gần 3 tháng quan sát địa hình địa vật trong những lần ra sân tắm nắng, tập thể dục, giữa tháng 2/1962, lúc đến giờ ăn, Morris tìm cách ngồi chung bàn với anh em Anglin vì anh ta hiểu rằng vụ vượt ngục không thể thành công nếu không có đồng phạm bởi lẽ con đường duy nhất để thoát khỏi Alcatraz là đào một đường hầm ngay tại đầu giường ngủ, đi vào lỗ thông gió lên sân thượng rồi từ đó vượt qua hàng rào thép gai, xuống một vỉa đá lởm chởm, nơi đặt bồn nước ngọt để cung cấp cho sinh hoạt của nhà tù. Sát cạnh bồn nước là biển, đồng nghĩa với tự do. Nếu anh em Anglin không tham gia, những tiếng động gây ra từ việc đào hầm sẽ bị họ tố giác.
Ngưu tầm ngưu, mã tầm mã, lúc nghe Morris nói về kế hoạch đào thoát, anh em Anglin hưởng ứng ngay. Không những thế, họ còn đề nghị rủ thêm West vì buồng giam của West nằm cạnh buồng giam Clarence. Và cũng như anh em Anglin, West đồng ý. Một may mắn nữa đến với nhóm vượt ngục là trong một lần được cử đi dọn dẹp khu vườn hoa của nhà tù, John Anglin tìm thấy một thanh thép, hình dáng tựa như mũi khoan trong động cơ của một máy hút bụi đã bị hỏng.
Suốt 6 tháng sau đó, mỗi khi đêm xuống, lúc các buồng giam đã đóng cửa và các quản giáo đã trở về khu vực trực gác của mình, Morris lại kéo chiếc giường dịch ra ngoài, mở tấm vỉ thép che lỗ thông gió ở ngay đầu giường rồi dùng mũi khoan và lưỡi cưa gãy, đục, khoét vào lớp gạch cho rộng nó ra để có thể chui lọt. Ở buồng bên cạnh, John Anglin chơi đàn Acordion nhằm che dấu tiếng động. Nếu quản giáo đi kiểm tra đột xuất, John báo hiệu bằng cách ngừng chơi còn Morris lắp tấm vỉ sắt vào lỗ thông gió rồi lên giường nằm như đang say ngủ. Và bởi vì hệ thống thông gió ở Alcatraz gồm nhiều ống chính, đường kính 1,6m, chia thành từng ống phụ đường kính 0,8m dẫn đến các buồng giam nên chỉ cần đục thông bức tường nằm giữa đường ống phụ và tấm lưới sắt là tù nhân có thể luồn theo ống phụ, chui vào đường ống chính. Tất cả gạch, vữa bể vỡ trong quá trình đục khoét được nhóm vượt ngục dấu vào khoảng trống giữa bức tường và đường ống. Đến gần sáng, khi việc điểm danh sắp bắt đầu, họ ngụy trang chỗ đục bằng những mảnh bìa các tông rồi lắp tấm vỉ sắt lại, kéo giường ngủ vào vị trí cũ.
Giải quyết được con đường đào thoát, Morris và anh em Anglin nghĩ đến chuyện đánh lừa quản giáo nếu họ tiến hành kiểm tra đột xuất vào ban đêm. Bằng những mớ tóc lấy được từ phòng hớt tóc cho tù nhân, bìa các tông nghiền nát, hồ dán từ bánh mì ngâm nước, giấy vệ sinh, kem đánh răng và xà phòng, họ tạo ra 4 cái đầu người với kích thước y như thật. Theo kế hoạch, vào đêm vượt ngục, mỗi người sẽ đặt cái đầu lên giường, dưới là quần áo cùng những vật dụng linh tinh khác rồi kéo mền đắp ngang mặt. Quản giáo nếu có đi kiểm tra, dưới ánh đèn điện hắt từ hành lang, họ sẽ không thể biết người tù đang nằm ngủ trên giường chỉ là hình nộm.
Trở ngại cuối cùng của nhóm vượt ngục là quãng đường biển từ Alcatraz vào đến bờ gần nhất là 16km. Trong 3 tháng cuối, họ tìm được 50 chiếc áo mưa bằng cách xin, mua hoặc đánh cắp của những tù nhân khác. Những chiếc áo mưa ấy được Morris và anh em Anglin dán lại thành một chiếc bè ngang 1,8m, dài 4,3m. Đường ống dẫn hơi nóng để sưởi vào mùa đông nằm gần bên ống thông gió và những tuýp keo đánh cắp từ xưởng làm găng tay trong nhà tù đã giúp họ dán chiếc bè này…
VŨ CAO
(Theo History - Escape From Alcatraz)